zina ne demek?

Zina, aralarında bir nikâh bağı bulunmayan yetişkin bir erkek ile kadın arasındaki cinsel ilişkidir, ancak efendi-cariye ilişkisinde de nikah bağı yoktur ve onlar zina sayılmamıştır.

Zina çoğu toplumun etik anlayışına uygun olmayan cinsel ilişki olarak değerlendirilir.¹ "Zina" tanımı söz konusu cinsel ilişkinin meşru görülmediği anlamını getirir ve tarih boyunca çeşitli kültürler ve dinler zinayı cezayı gerektiren bir suç olarak görmüştür.² İbrahimî dinlerde haram ve büyük günahlardan sayılır.

Köken

"Zina" kelimesinin kökeni Aramice "zina etti" anlamına gelen "זְנָא" ("zənā") kelimesinden Arapçaya geçen "زنا" dir.³

Hukukî boyut

Dini kanunlarla yönetilmeyen çoğu ülkede suç teşkil etmemekte fakat evli taraflardan birinin dava açması durumunda boşanma sebebi sayılmaktadır. Bazı ülkelerde idama kadar varan cezai yaptırımları bulunmaktadır.

İbrahimi dinlerde

Yahudilikte zina

Yahudilikte "niuf, zenut" gibi İbranice kelimelerle anlatılan zina, suç kapsamında ele alınır. Erken dönemlerde kadın kocanın özel mülkü olduğu görüşünden dolayı zina mülke tecavüz anlamını da taşıyordu.

Zina On Emir’de yasaklanmıştır. Nişanlı kızla zina durumunda recm uygulanacağı Tevrat’ta belirtilmekte,⁴ evli kadınla zina durumunda da öldürüleceği kaydedilmektedir.⁵

Dinsel bağlamda zina eden kimsenin kirlenmiş olarak kabul edildiği örnekler mevcuttur.⁶ Yaratıcıya karşı işlenen bir suç ve putperestlik olarak da algılanmıştır.⁷

Hristiyanlıkta zina

Hristiyanlıkta zina cinsel ahlaksızlık olarak nitelendirilir ve günahtır. Kutsal Kitap evlilik öncesi her türlü ilişkiyi sıkı biçimde yasaklar. Bir adamın evli olmadığı bir kadını arzulaması da zina kapsamına girer. Matta 5:27-28 buna bir örnektir: "‘Zina etmeyeceksin’ dendiğini duydunuz. Ama ben size diyorum ki, bir kadına şehvetle bakan her adam, yüreğinde o kadınla zina etmiş olur."⁸

İslam'da zina

İslam'da zina eden kadına zaniye, zina eden erkeğe ise zani denir.⁹ İslam'a göre büyük günahlardan sayılır.

İslam mitolojisinde göre Cürhüm kabilesinden İsâf b. Yâlâ adında bir kişi Zeyd kızı Nâile’ye âşık olmuş, kabileleri hac için Mekke’ye geldiğinde Kâbe’ye girerek orada cinsel ilişki yaşamaları üzerine ikisi de taş haline gelmiştir.¹⁰ (İsaf ve Naile putları)

Zinanın haram ve suç olduğu Kur’an’da çeşitli ayetlerde ifade edilir. İslam erkeğin çok eşliliğine izin verir, ayrıca erkeğin cariye ile ilişkisine de sınırlama bulunmamaktadır.(Mü'minun suresi,5-7)¹¹

İslamda Zina cezai ve ahlaki yaklaşımlarla ele alınır. Cezai yaklaşımları fıkıh ve şeriat belirler. İki ayette zina şirk ve adam öldürme gibi büyük günahlar arasında zikredilir. Ayrıca bir başka ayette de zina eden erkekle zina eden kadına yüzer sopa vurulması emredilir ve zina eden kimsenin ancak zina edenle veya bir müşrikle evlenebileceği vurgulanır.¹²

Kur'an'da zina cezası

“Onlar/ Müminler, mahrem yerlerini günahlardan korurlar. Yalnız eşleri ve ellerinin altında bulunan cariyeleri ile ilişki kurarlar.” (Müminûn; 5-6)

Nur Suresinde¹³ cezalandırma ile ilgili şu sözler bulunur:

Şeriata göre cinsel suçlar ve cezaları:

:*Zina: Kur'an'a göre 100 sopadır.¹⁴ Zina yapan cariye ise o zaman da bu cezanın yarısı kadar ceza alır.¹⁵ Ancak hadislere göre bekarlara 100 sopa, evlilere ise recm cezası verilir.¹⁶¹⁷ Şeriat yasalarında tecavüz de zina altında değerlendirilmektedir. Mezhepler arasında tecavüz tanımında farklılık vardır. Farkın temel nedeni tecavüzün erkekler arasındaki bir ilişki için de geçerli olup olmadığı üstünedir.¹⁸ Evlilik içi tecavüz, İslam fıkıhçılarının çoğunluğu tarafından tecavüz (اغتصاب; āġtṣāb) olarak sınıflandırılmamaktadır.¹⁹ Hanefîler; kocanın, uygun bir nedeni olmadan kendisi ile cinsel ilişkide bulunmak istemeyen karısını zorla cinsel ilişkiye sokabilmesine izin verir.²⁰ Diğer mezheplerde ise ne zorlama cinsel ilişki için özel izin verilmiş, ne de evlilik içi tecavüze bir ceza uygulanmıştır.²¹

:*Kazf: İffetli kadına yapılan zina isnadı, 80 sopa ile cezalandırılır ve şahitliği kabul edilmez. (İlgili madde: İfk Olayı)

Diğer cinsel suçlar:

::*Eşcinsellik: Şeriat hukukunda eşcinselliğin ölünceye kadar hapis, 100 sopa ya da recm şeklinde mezheplere göre farklılıklar gösteren tâzir cezaları bulunmaktadır.²² (İlgili madde: İslam'da eşcinsellik)

::*Küçüklerle cinsel ilişki (Çocuk evliliği/Pedofili) şeriatta suç olarak tanımlanan bir eylem olmamıştır. Genel anlayışa göre Muhammedin Aişe ile nikahlanması örnek alınarak 6 yaşından büyük çocuklarla yapılan nikah ve evlilikler meşru kabul edilir.

::*Hayvanlarla cinsel ilişki (Zoofili) için ise Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî'nin hadis derlemelerinde yer alan, Muhammed'in söylediği bir söz şu şekildedir:²³

Ahlaki değerlendirmeler:

" Zinaya yaklaşmayın, çünkü o, şüphesiz bir hayasızlık, iğrençlik, kötü bir yoldur." (İsra Suresi: Ayet 32)
''Fuhşun açığına da, gizlisine de yaklaşmayın.” (En'am suresi, 151)

" Zina eden erkek, zina eden veya müşrik olan bir kadından başkası ile evlenemez; zina eden bir kadınla da ancak zina eden veya müşrik olan erkek evlenebilir. Bu, müminlere haram kılınmıştır." (Nur Suresi: Ayet 3);

''Murdar kadınlar murdar erkeklere, murdar erkekler murdar kadınlara; namuslu kadınlar namuslu erkeklere, namuslu erkekler namuslu kadınlara yaraşır. Bunlar, (namuslular) onların dediklerinden çok uzaktırlar. Kendilerine bir bağışlanma ve değerli bir rızık vardır.'' (Nur Suresi: Ayet 26)

" Mü’min erkeklere söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar. Bu davranış onlar için daha nezihtir. Şüphe yok ki, Allah onların yaptıklarından hakkıyla haberdardır." (Nur Suresi: Ayet 30)

''Mü’min kadınlara da söyle, gözlerini haramdan sakınsınlar, ırzlarını korusunlar.'' (Nur suresi, 31)

Nur ve furkan surelerinde tevbe edip ıslah olanların zina günahının affedileceği konu edilir:

Muhammed'in sözleri:

“Zina fakirliğe yol açar.”²⁴
“Zina toplum içinde yayılırsa, halk, daha önce görülmemiş bulaşıcı hastalıklara maruz kalır.”²⁵

İslam'da fiiller, sebep oldukları sonuçlara göre hüküm alırlar. Bu çerçevede nâmahrem bir kimseye cinsel arzu ile bakma, dokunma, tutma, öpme ve ilişkiye girme gibi fiillerin hepsi yasaklanmıştır. Kur'an'da zinaya yaklaşılmaması gerektiği belirtilip, zina hayasızlık ve kötü bir yol olarak sayılmıştır.²⁶ Muhammed bir sözünde "iffet ve iman sahibi bir kadına zina iftirasında bulunmayı" insanı mahveden yedi günahtan biri olarak sayar.²⁷ Müslüman olmak üzere kendisine gelen kişilerden zina etmeme şartı ile biat kabul etmekteydi.²⁸ Evlilik hayatını önemli bulan İslam dininin alimleri kişinin yaşamında zina ihtimali yükseldiğinde evlenmenin gerekli olduğu görüşünde birleşmişlerdir.²⁹

Tarihte zina

Oğuz Türklerinde zina

920'li yıllarda Türklerinin yaşadığı bölgeye giden Arap seyyah İbn Fadlan, Türklerin zina edeni ortaya çıkardıkları vakit ağaçtan faydalanılan bir teknikle bedenini iki parçaya bölerek öldürdüklerinden söz eder.³⁰

Selçuklular döneminde zina

13. yüzyılda Selçuklu devlet adamı Sâdeddin Köpek, II. Gıyâseddin Keyhüsrev’den aldığı ferman ile Ankara'ya giderken Akşehir'de bir kadın şarkıcı ile zina ettiği söylenen Tâceddin Pervâne'yi zincire vurdurup Ankara meydanına getirtmiş ve burada göbeğine kadar toprağa gömülen Pervane, halk tarafından recmedilmiştir.³¹³²³³

Memlükler döneminde zina

Memlük Sultanı Kansu Gavri döneminde, suç olarak kabul edilen zinanın cezası recm (taşlayarak öldürmek) idi.³⁴

Osmanlı döneminde zina

İslam dininin baskın olduğu Osmanlı'da "şeriat huzurunda sabit olması durumunda" zina bir suç olarak kabul görmekteydi.³⁵ Suç kabul edilen zina için devlet, başta imam olmak üzere mahalle halkına da zinayı takip yetkisi vermiş idi. Mahalleli, zina ettiğinden şüphelendikleri kişileri görevlilere ihbar edebilecekleri gibi; zina edildiğinden kuşkulandıkları eve baskın yapma, zanlıları yakalayıp ilgililere teslim etme hakkına da sahipti.³⁶ Yavuz Selim Kanunnamesi, eğer evli bir kişi zina ederse bin akçalık serveti varsa idam edilmediği takdirde 400 akçe cezayı gerekli bulmaktaydı.³⁷³⁸ 1541 yılında Osmanlı devlet adamı Lütfi Paşa zina ederken yakalanan bir kadının cinsel organının dağlanmasını emreder ve bu emrin uygulanmasıyla kadın yaşamını yitirir.³⁹⁴⁰ İslam toplumlarında zinadan kaynaklı olarak görülen recm (taşlayarak öldürme) örneğinin de görüldüğü Osmanlı'da, 1680 yılında gayrimüslim bir erkekle zina yapan evli bir Müslüman kadın kollarına kadar kazılan bir çukura sokulduktan sonra taşlanarak öldürülür.⁴¹ Rumeli Kazaskeri Beyazîzade Ahmed Efendi'nin recm için fetva vermesiyle tellallar, "iffetine el uzatılmasına izin veren bir kadının taşlanacağı" kararını şehirde okuyup, halkın ibret-i alem için bu infazı seyretmesini istediler. Halkın önünde recmedilen kadının ölümünü dönemin padişahı IV. Mehmed, Fazlı Paşa Sarayı'ndan seyretti. Osmanlı'da zinadan kaynaklanan bir başka idam da Lale Devri'nde yaşanır. Bir gayrimüslim ile zina ederken basılan İstanbullu Müslüman, Şeyhülislamın fetvasıyla boğdurulur ve cesedi denize atılır.⁴²

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Orijinal kaynak: zina. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Zinâ Diyanet İşleri Başkanlığı ↩
↩
↩
Tesniye 22:23-24 ↩
Levililer, 20/10; Tesniye, 22/22 ↩
Levililer, 18/20 ↩
Hoşea, 1-3; Yeremya, 3 ↩
Matta 5:27-28 ↩
↩
Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 34, s. 365. ↩
Reddu’l-Muhtar 3, 163 ↩
Diyanet İslam Ansiklopedisi , cilt: 44, s. 440 ↩
↩
↩
Nisa Suresi, 25. ayet ↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
↩
Buhari ↩
Beyheki ↩
Ekrem Buğra Ekinci, İslam Hukuku, Arı Sanat yayınları, s. 103. ↩
İlmihal I, Diyanet İşleri Başkanlığı, s. 77. ↩
Hadislerle İslam 5, Diyanet İşleri Başkanlığı, s. 214 ↩
Ali Rıza Demircan, Benzeşmelerden Korunarak İslâmî Kimliğimizi Korumak, Beyan Yayınları, s. 113. ↩
İbn Fadlan Seyahatnamesi, Hazırlayan: Ramazan Şeşen, Bedir yayınları, s. 32. ↩
Anadolu Selçuki Devleti Tarihi, İbn Bibi'nin Farsça Muhtasar Selçuknâmesinden, Uzluk Basımevi, Ankara, s. 194. ↩
Tülay Metin, Türkiye Selçuklu Şehirlerinde “Meydan” kültürü, s. 216. ↩
Diyanet İslam Ansiklopedisi, cilt: 35, s. 393 ↩
Cüneyt Kanat, Ortaçağ Türk Devletlerinde Suç ve Ceza, Küre Yayınları s. 191. ↩
Yasemin Baba, Klasik Dönem Osmanlı Hukukunda Hırsızlık Suçunun Hüküm ve Sonuçları, (İÜHFM C. LXXI, S. 1, s. 96, 2013) ↩
Abdulmecit Mutaf, Teorik ve Pratik Olarak Osmanlı'da Recm Cezası, s. 585. ↩
Marilyn Booth, Harem Histories: Envisioning Places and Living Spaces, Duke University Press, 2010, s. 118. ↩
↩
Peçevî Tarihi, 1. cilt, Neşriyat Yurdu, s. 19 ↩
↩
Defterdar Sarı Mehmed Paşa, Zübde-i Vekayiat (Olayların Özü) 1656-1684, C. I, sadeleştiren Abdülkadir Özcan, İstanbul, Tercüman Gazetesi Yayını, 1977, s. 169. ↩
Murat Bardakçı, Osmanlı'da Seks, Gür yayınları, s. 192. ↩