zeugma ne demek?

Zeugma (İstam)

Zeugma (ya da İstam), bir cümlede birden fazla ismi veya fiili tek bir fiile veya isme bağlama sanatıdır. Bu edebi sanat, cümlenin yapısına ilginç bir katman ekleyerek anlamı zenginleştirebilir ve vurguyu artırabilir. Genellikle, bağlanan öğelerden biri veya birkaçı, bağlandığı fiil veya isimle tam olarak uyumlu olmayabilir, bu da komik veya ironik bir etki yaratabilir.

Temel Özellikleri:

Bağlama: Bir kelime (genellikle bir fiil veya isim), birden fazla öğeyi (isimler, sıfatlar, fiiller vb.) birbirine bağlar.
Anlam Kayması: Bağlanan öğelerin anlamları, bağlandıkları kelimeyle tam olarak örtüşmeyebilir.
Etki: Zeugma, cümleye mizah, ironi veya dramatik etki katabilir.

Örnek:

"Kalbi kırıldı ve vazoyu da."

Bu cümlede "kırıldı" fiili hem kalbi hem de vazoyu bağlamaktadır. Ancak, kalp mecazi olarak, vazo ise fiziksel olarak kırılmıştır.

Türleri:

Zeugmanın farklı türleri mevcuttur. Bazı sınıflandırmalar şunlardır:

Syllepsis: Bağlanan kelime, her bir öğeyle farklı anlamlarda ilişkilidir. Yukarıdaki örnek syllepsis türüne girer.
Diazeugma: Tek bir fiil, cümlenin başındaki veya ortasındaki birçok özneyi yönetir.
Hypozeugma: Fiil cümlenin sonunda yer alır.
Mesozeugma: Fiil cümlenin ortasında yer alır.

Edebi Kullanımı:

Zeugma, edebiyatta sıklıkla kullanılan bir tekniktir. Şiirlerde, romanlarda ve diğer yazılı eserlerde, anlatımı zenginleştirmek ve okuyucunun dikkatini çekmek için kullanılır.

Daha Fazla Bilgi İçin: