yesevilik ne demek?
Yesevilik Hakkında Bilgi
Yesevilik, 12. yüzyılda Orta Asya'da, özellikle de Türkistan bölgesinde Hoca Ahmet Yesevi tarafından kurulan bir tarikat'tır. Yesevilik, İslam'ın tasavvufi yorumunu benimseyen ve Türk kültürüyle harmanlayan bir anlayış sunar. Bu nedenle, Türkler arasında İslam'ın yayılmasında önemli bir rol oynamıştır.
Temel İlkeleri ve Özellikleri:
- Şeriat'a Bağlılık: Yesevilik, İslam'ın temel prensiplerine (şeriat) sıkı sıkıya bağlı kalmayı esas alır. Ancak, bu bağlılık tasavvufi bir yorumla birleşir.
- Zühd ve Takva: Dünya malına değer vermemek, sade bir yaşam sürmek ve Allah'a yakınlaşmak için çabalamak Yesevilik'te önemli bir yer tutar. Zühd kavramı önemlidir.
- Aşk-ı İlahi: Allah'a duyulan aşk, Yesevilik'in temel motivasyon kaynağıdır. Bu aşk, ibadetlerde, zikirlerde ve şiirlerde kendini gösterir.
- Hizmet ve İrşad: Yesevi dervişleri, insanlara İslam'ı anlatmak, onlara yol göstermek (irşad) ve toplumda faydalı olmak için çabalarlar. Hizmet anlayışı ön plandadır.
- Türk Kültürüyle Uyum: Yesevilik, yerel Türk gelenekleri ve kültürüyle uyumlu bir İslam anlayışı sunar. Bu, Yeseviliğin Türkler arasında hızla yayılmasını sağlamıştır.
- Divan-ı Hikmet: Hoca Ahmet Yesevi'nin şiirlerini içeren Divan-ı Hikmet, Yesevilik'in temel kaynağıdır. Bu eser, tasavvufi öğütler, ahlaki değerler ve İslam'ın güzelliklerini içerir. Divan-ı%20Hikmet önemlidir.
- Halvet: Yesevilikte inzivaya çekilerek Allah'a daha da yakınlaşmayı amaçlayan halvet önemli bir uygulamadır.
- Zikir: Allah'ı anmak için yapılan zikir, Yesevi öğretisinin önemli bir parçasıdır.
- Melamet: Nefsi kınama ve riyadan kaçınma anlamına gelen melamet, Yesevi dervişlerinin benimsediği önemli bir ahlaki ilkedir.
Etkileri:
Yesevilik, sadece Orta Asya'da değil, Anadolu'da da büyük bir etki yaratmıştır. Hacı Bektaş Veli gibi önemli sufiler, Yesevi geleneğinden etkilenmişlerdir. Ayrıca, Bektaşilik gibi diğer tarikatların oluşumunda da Yesevilik'in izleri görülür. Yesevilik, Türk-İslam kültürünün önemli bir parçası olmaya devam etmektedir.