yandex ne demek?

Yandex () 1997 yılında kurulan Rusya merkezli çok uluslu bir firmadır. Yandex başta internet tabanlı ürünler ve hizmetleri kapsamak üzere ulaşım, e-ticaret, navigasyon, mobil uygulama ve reklamcılık gibi birçok alanda hizmet veren yetmişten fazla servise sahiptir. Yandex'in ana pazarı Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu'dur. Rusya'nın en büyük teknoloji şirketidir ve %60,09 pazar payıyla arama motoru pazarının lideridir.¹ Yandex dünya çapında 17 ülkede 30 ofise sahiptir, ancak şirketin kurucuları ve çalışanlarının çoğu Rusya'da bulunur. Google ve Baidu'nun ardından dünyanın en büyük 3. arama motorudur.²

Türkiye'de %15,83³ pazar payı ile Türkiye'de en çok kullanılan 2. arama motoru olmuştur. Şirketin amacı kullanıcıların sorularına doğrudan veya dolaylı cevap verebilmektir.⁴

Yandex.ru ana sayfası Rusya’da en çok ziyaret edilen internet sitesi olmuştur.⁵ Yandex, tüm dünyada 56 milyondan fazla kullanıcıya ulaşmaktadır.⁶ Rusya’nın yanı sıra Belarus, Kazakistan, Ukrayna ve Türkiye’de de hizmet vermektedir.⁷ Tamamen Yandex’e ait olan alt birim şirketi, Yandex Labs ise San Francisco Körfez Bölgesi'ndedir ve bir ar-ge laboratuvarı görevi görmektedir.

Yandex, 30 Mart 2015'ten itibaren Mozilla Firefox'un⁸ ve 13 Ekim 2015'ten itibaren Microsoft Edge'in Türkiye için varsayılan arama motoru oldu. Ayrıca Microsoft ile anlaşmalıdır. Microsoft'un haber sitesi MSN'deki arama motoru Yandex'tir.

Ayrıca 20 Mayıs 2020 tarihinde Huawei, Google kendisine ambargo uyguladığı için, Rusya ve Türkiye'de, telefonlarında varsayılan arama motoru olması için Yandex ile anlaşmıştır. Bununla birlikte Huawei, kendi uygulama mağazası AppGallery'ye Yandex.Navi, Browser, Disk gibi Yandex uygulamalarını entegre etmeye başlamıştır.⁹

Nisan 2014'te Yandex'in hikâyesini anlatan Startup adlı bir film yayınlandı¹⁰

Yandex isminin kökeni

Yandex ismini, 1996 yılında, şirketin kurucuları İlya Segaloviç ve Arkadiy Voloj koymuştur. İngilizce "dizin oluşturmak" anlamına gelen "to index" fiilinden yola çıkarak "yet another indexer" (bir dizin oluşturucu daha) ifadesinin kısaltılmış hali olan "Yandex"te karar kılmışlardır. Yandex, Rusçada "Яндекс" şeklinde yazılır. "Я" harfi ("Ya" diye okunur.) Kiril alfabesine özgü bir harftir ve İngilizcede birinci tekil şahıs "ben" zamirini ifade eden "I" harfine karşılık gelir.¹¹

İş modeli

Yandex gelirinin büyük bir kısmını Yandex.Direct adlı içeriğe dayalı reklamcılık sisteminden elde eder. Bu sistemde, reklamlar kullanıcıların arama motorunda yaptığı sorgularla eşleştirilir ve böylece istenilen kitlenin hedeflenmesi sağlanır. Reklamlar ayrıca Yandex’in çözüm ortağı olan web sitelerinde de gösterilir. Yandex.Direct Rusya’da lider konumdadır.

Mayıs 2011’de NASDAQ’da halka arz edilmiş olan Yandex’in gelirinin küçük bir bölümü de medya bazlı reklamcılık kaynaklıdır. Toplam gelirin %95’i Rusya piyasasından elde edilmektedir.¹²

Yandex Türkiye

Yandex, Eylül 2011’de İstanbul’da açtığı ofisle Türkiye pazarına açılmıştır.¹³ "Türkiye’deki kullanıcılar ve Türkiye hakkında bilgi arayan herkes için geliştirilmiş"¹⁴ olan yandex.com.tr'nin kullanıcılarına sunduğu ana hizmet internette aramadır.

Bunun yanı sıra canlı trafik bilgisi ve panoramik fotoğraflar içeren Yandex.Haritalar, haberler ve e-posta gibi birçok farklı servisi de sunmaktadır. Yandex.Haritalar’ın Panorama adlı hizmeti kullanıcılara yüksek çözünürlüklü, 360 derecelik açıya sahip görüntüler sunarak İstanbul, Ankara, İzmir ve daha birçok şehirdeki ana cadde ve sokakları ile bu şehirlerin tarihi mekanlarını sanal ortamda izleyebilme imkânı sunar.¹⁵