Yakutsk (Rusça: Яку́тск; Sahaca: Дьокуускай, (D'okuuskay) ), Rusya'nın uzak doğusundaki Yakutistan'ın (Saha Özerk Cumhuriyeti) başkentidir.
Kuzey Kutup Dairesi'nin 450 km güneyindedir. Ortalamalama hava sıcaklığı 8.8 C olan Yakutsk, dünyanın en soğuk şehridir ancak Yakutsk kış mevsiminde daha soğuktur.1 Yakutsk ayrıca sürekli permafrost 'da bulunan dünyadaki en büyük şehirdir ve karayoluyla ulaşılamayan dünyadaki en büyük şehirlerden biridir.
Yakutsk, Orta Yakut Ovaları 'nda bulunur ve Lena Nehri' nde önemli bir limandır.
Yakutsk Havaalanı ve daha küçük olan Magan Havaalanı havayolu ulaşımı hizmeti verirler.
Saha halkı olarak da bilinen Yakutlar, 13. ve 14. yüzyıllarda Sibirya'nın diğer bölgelerinden bölgeye göç etti. Geldiklerinde bölgedeki diğer yerli Sibiryalılarla karıştılar.2 Yakutsk'un Rus yerleşimi 1632'de Pyotr Beketov tarafından bir ostrog (kale) olarak kuruldu. 1639'da, voyvodalık merkezi oldu. Yakutsk'un Voyvoda'sı kısa süre sonra bölgedeki en önemli Rus yetkilisi olup doğuya ve güneye genişlemeyi yönetti.
Son derece karasal bir subarktik iklim (Köppen iklim sınıflandırması: Dfd) ile Yakutsk, Dünya'nın büyük şehirler arasında en soğuk kış sıcaklıklarına sahiptir. Yakutsk'ta ortalama aylık sıcaklık Temmuz ayında ile Ocak ayında arasında değişir. Yakutsk sürekli permafrost3 üzerine inşa edilmiş en büyük şehirdir ve birçok ev beton üzerine kazık'la inşa edilmiştir.
Antarktika dışındaki gezegende kaydedilen en düşük sıcaklıklar, Yakutsk'un kuzeydoğusundaki Yana Nehri havzasında oluştu ve bu da onu dünyanın en soğuk şehri yaptı. Kışları aşırı soğuk ve uzun olmasına rağmen Yakutsk'da 10 Kasım ve 14 Mart tarihleri arasında donma noktasının üzerinde bir sıcaklık kaydedilmedi.
Yazlar oldukça kısa olmasına rağmen sıcaktır, günlük sıcaklıklar zaman zaman 'yi aşar ve sıcaklıktaki bu değişim onu dünyadaki en çok mevsimsel sıcaklık farkı olan yer yapar.4 Yakutsk'ta kaydedilen en düşük sıcaklık 5 Şubat 1891'de -64.4C idi. Yakutsk’daki kaydedilen en yüksek sıcaklıklar ise 17 Temmuz 2011'de +38.4 C ve 15 Temmuz 1942'de +38.3 C idi.
Yakutsk, Pasifik Okyanusu'ndan neredeyse 1000 km içeride olmak üzere ayrı bir iç bölgeye sahiptir ve bu yüksek enlem ile birleştiğinden şiddetli kışlar yaşanır. Bu paralelde temmuzun sıcaklıklar normalin üzeri ortalama değerlere çıkar ve ortalama Vladivostok veya Yuzhno-Sakhalinsk gibi daha güneydeki Uzak Doğu şehirlerinden birkaç derece daha sıcaktır. Temmuz gündüz sıcaklıkları bazı deniz alttropikal bölgelerinden bile daha sıcaktır. Sıcak yazlar, soğuk kışlarına rağmen Yakutsk'un ağaç hattı'nın çok güneyinde olmasını sağlar.
İklimi oldukça kurudur ve kış boyunca çok soğuk kıtasal hava etrafında oluşan yoğun "Sibirya high" nedeniyle yıllık yağışların çoğu en sıcak aylarda olur. Ancak, Pasifik Okyanusu'ndan gelen güneydoğulu nemli rüzgârlar Lena vadisine ulaşmadan önce kıyıdaki dağlarda nemlerini kaybettiklerinden yaz yağışları şiddetli değildir.
Yazın, Lena nehrinin yukarısındaki Lena Sütunları'nı, nehrin aşağılarındaki muhteşem manzaraları ve Lena Deltasının vahşi yaşamı'nı gösteren çeşitli nehir tekne turları vardır.
Yakutsk, gümüş, elmas, altın gibi zengin maden yataklarına sahiptir.
Yakutia Airlines şirketinin genel merkezi şehirde bulunmaktadır.5
Yakutsk'taki tiyatrolar şunlardır:
Bir dizi de müze vardır:
Ysyakh yaz festivali her yıl haziranın son hafta sonu yapılır. Geleneksel Yakut yaz gündönümü şenlikleri doğanın canlanması, yenilenmesi, doğurganlık ve yeni yıl başlangıcıdır. Ysyakh yaz festivaline ulusal Yakut ayinleri, törenleri, halk dansları, at yarışı, Yakut etnik müzik ve şarkıları, ulusal mutfağı ve geleneksel Yakut spor yarışmaları eşlik eder.6
Yakutsk'ta birçok grubun çıktığı yerel bir punk sahnesi vardır.7 Gösterilere genç ve yaşlı 300 kişiye kadar kişi katılır.
2018 nüfus sayımına göre şehrin toplam nüfusu 311,760'dır.
Etnik yapı (2010)8
Yakutsk, Saha Cumhuriyeti'nin başkent' idir.
Başlangıçta Lensky hapishanesi veya Yakut hapishanesi olarak adlandırıldı. Toponym'in ilk versiyonu hidronim "Lena" dan, ikincisi - mezar "Yakutia" dan geldi ve 1708'de, Yakutsk adına dönüştü.
**Nüfus**
| Численность населения |
|---|
| 1632 |
| 200 |
| 1862 |
| ↗5649 |
| 1897 |
| ↗6535 |
| 1933 |
| ↗23 000 |
| 1962 |
| ↗79 000 |
| 1970 |
| ↗107 617 |
| 1979 |
| ↗152 368 |
| 1989 |
| ↘186 626 |
| 1996 |
| ↘192 000 |
| 2003 |
| ↘210 600 |
| 2010 |
| ↗269 601 |
| 2017 |
| ↗307 911 |
1726'da, 1. Kamçatka seferi Yakutsk'tan geçtiğinde, Teğmen Chirikov dergisinde yazdığı gibi, “300 Rus yardası ve 30.000 kişi şehrin yakınında Yakutov'u dolaşıyor”.
Belediye yetki alanı içinde 295,600 kişi yaşar ve bu cumhuriyet nüfusunun yaklaşık% 30'udur. Büyük Yakutsk (banliyö köyü Zhatay, banliyö Namsky, Ust-Aldansky, Megino-Kangalassky, Khangalassky ve Dağlık alandaki nüfus dahil) - yaklaşık. 410 000 kişi vardır. Son nüfus sayımına göre iki nüfus sayımı (2002 ve 2010) arasında Yakutsk ‘un nüfusu % 20,1 arttı. Buna göre 141 000 Yakut, 113 000 Rus nüfusu vardır.
1990'ların başından beri kırsal bölgelerden cumhuriyet bölgesi Yakutsk'a aktif göç var. 90'lı yılların başından 2000'lerin başına kadar Rusça konuşan nüfus göç etmiştir; şu anda, Rusça konuşan nüfusun payı pek değişmemiştir. 2000'li yıllardan beri Orta Asya, Kafkasya ve Çin’den buraya ziyaretçi göçü var. Yakutsk'un nüfusu doğal büyüme ve göç nedeniyle hızla artmaktadır. Nüfusa uygun konut, kreş, okul ve hastane sağlama konusu ciddi bir konudur.
25 Eylül 1632'de Lena Nehri'nin kıyılarını keşfeden Yenisei centurion Peter Beketov'un bir müfrezesi, Borogon Yakuts'un karasındaki 70 km akış aşağısında nehrin sağ yakasında Yakutsk (Lensky) hapishanesini kurdu. Başından beri hapishane oldukça küçüktü. Garnizonu toplam 30 Kazaktı. 1634'te Yakut kuşatmasından kurtuldu. 1635'te yerel Kazaklar Yakut Kazakları olarak adlandırılma hakkını elde ettiler. 1638’de, hapishane yeni kurulan Yakutsk Voyvodalığı'nın merkezi oldu. 1642-1643'te hapishane Tuymaada vadisindeki modern yerine taşındı.
1643'te Yakutsk olarak yeniden adlandırıldı. Tüm Lena Bölgesi'nin askeri yönetim ve ticaret merkezi olan Yakutsk, 1708'den beri Sibirya eyaletine ve 1822'den beri Doğu Sibirya Genel Valisine bağlıydı. 1822'de Yakutsk bölgesel şehir haline geldi ve 1851'den beri Yakutia, Yakutsk'ta merkez ili haklarında bağımsız bölge statüsü kazandı.
Yakutsk'un aktif gelişimi I. I. Kraft (1907-1913) valiliği döneminde oldu. Şehirde elektrik santrali, telefon santrali kuruldu, müze açıldı ve İmparatorluk Coğrafya Derneği'nin bir bölümü kuruldu.
İç Savaş da, Yakutsk bölgesinde aralık 1919'da Yakut Kolçak karşıtı isyan da dahil olmak üzere birçok savaş çıktı. Amga yerleşiminden çok uzakta olmayan Sasyl-Sysyy (Sarı Alan) yolundaki bu savaşın son büyük savaşı Rusya tarihine yazıldı: 13 Şubat'tan 3 Mart 1923'e kadar şiddetli donlarda Ivan Strod'un komutasındaki Yakutsk'a yaklaşımları savunan kızıl savaşçılar ve Beyaz Muhafız General Anatoly Pepelyaev'in baskın ekibi arasında savaş yapıldı. Savaş sonucunda, RSFSR 'deki son büyük beyaz askeri birlik yenildi, generalin kendisi ele geçirildi.
İç Savaş'ın sonucunda Yakutsk bölgesinde Sovyet iktidarı kuruldu. Ekim 1921'de Yakut eyalet komitesi başkan yardımcısı (1922'den beri - Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Kurulu Başkanı) olan Platon Oyunsky, “Yakut Özerk Sovyet Cumhuriyeti işçilerinin hak ve görev beyanı ve Yakton Özerklik Yönetmeliği ”taslağını geliştirdi. 1922 yılının başlarında Cumhuriyetin kurulumu tamamlandı ve bu belgelere dayanarak 27 Nisan 1922'de Saha halkının tarihinde ilk devlet olarak Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Cumhuriyetin başkenti Yakutsk oldu.
1930'larda ilk olarak Yakutsk'ta bir araştırma enstitüsü kuruldu, cumhuriyet halk eğitimine ve bilim seviyesine ulaştı.
Büyük Vatanseverlik Savaşında, şehir Alsib hava yolu kontrolüne sahipti, bu arada Lend-Lease uçakları Amerika Birleşik Devletleri'nden alındı.
27 Aralık 1991'de Yakut Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Saha Cumhuriyeti (Yakutistan) olarak yeniden adlandırıldı. Başkenti Yakutsk olarak kaldı.
Şehrin modern bir buz sarayı “Ellay Bootur”, suni çim “Tuymaada”, “Gençlik”, “50 yıllık zafer” spor sarayı “Triumph”, “Sterkh”, “Tandem”, “Nugget”, “ Cholbon ”,“ Dolgun ”,“ Modun ”,“ Dohsun ”(kapalı futbol sahası), cumhuriyet hipodromu ve diğer spor tesisleri vardır.
Rus furbol liginde şehri Zarya mini futbol kulübünü temsil etmektedir. 2008 yılında, takım Rus futbol liginin en güçlü ikincisi Rusya futbol şampiyonasının Premier Ligi'nde 4. sırada yer aldı. Farklı yıllarda Yakutsk, Dinamo futbol kulübü, Sakha basketbol kulübü, Yakutyanochka kadın voleybol kulübü, Sakhainkas mini futbol kulübü ve Fakel futbol kulübü tarafından temsil edildi. 2011 yılından bu yana Yakutia futbol kulübü, bir kez daha profesyonel seviyeye ulaştı ve Rus futbol şampiyonası Vostok bölgesi ikinci bölümünün üyesidir. 2011 yılında Yakutsk, Rus sporlarına (skeet) ve serbest stil güreşine ev sahipliği yaptı. 4-5 Temmuz 2012 tarihleri arasında Yakutsk, “Rusya bir Spor Gücüdür” forumuna ev sahipliği yaptı. 2014 yılında, şehir birinci mas-güreş dünya şampiyonasına, 2016'da ikinci ve 2019'da da üçüncü defa mas-güreş dünya şampiyonasına ev sahipliği yaptı 1996 yılından bu yana Yakutsk, Asya Çocukları Uluslararası Spor Oyunlarına ev sahipliği yapmaktadır. 1999 ve 2007'de kadınlar arası uluslararası taslak dünya şampiyonaları Yakutsk'ta yapıldı. Şehir genellikle serbest stil güreş şampiyonaları için bir mekan olarak hizmet verir. Yakutsk, serbest stil güreş 1985'te SSCB şampiyonasına ve Rus serbest stil güreş şampiyonalarına ev sahipliği yaptı (2002, 2011, 2014 ve 2016'da).
Şehir, orta yolunda Lena Nehri'nin sol kıyısında bulunan Tuymaada Vadisi'nde yer almaktadır. 62 derece kuzey enleminin paralelinin biraz kuzeyinde bulunur, bunun sonucunda yaz aylarında uzun bir "beyaz geceler" görülür ve kış aylarında (Aralık), gün ışığı saatleri sadece 3-4 saat sürer. Yüzölçümü - 122 km². Yakutsk, mevsimsel permafrost bölgesinde bulunan en büyük şehirdir. Moskova 8400 km uzaklıktadır.Yakutsk, Lena Nehri Vadisi'nde (Tuymaada Vadisi) düz bir alanda yer almaktadır. Şehrin topraklarında, en büyüğü Saysary, Teploye, Taloe, Khating-Yuryakh, Sergelyakh olan birçok taşkın yatağı gölleri ve büyükleri var. Kıyılar, sığlıklarda sığlarla büyümüştür. Lena'nın sol kök bankası, yaklaşık yüz metre yüksekliğinde, dik bitki örtüsüyle kaplı dik, soddy bir çıkıntı ile Tuymaada vadisine girer. Şehrin yanından, bu uçurumlar bir dağ aralığına benziyor, ancak gerçekte çam karaçamı taiga ile kaplı ve Lena Vadisi'nin üzerinde yükselen hafif tepelik bir ovanın kenarı. Keskin bir tepe noktası olan bu uçurumun yanal mahmuzlarından biri Chochur Muran Dağı'dır.Yakutsk'un merkezi kısmı, Lena Nehri'nin kanalından geniş bir çimenlik düzlükle - Lena Nehri'nin taşkın yatağı olan ve sellerde sular altında kalan “Yeşil Çayır” olarak ayrılır. Sadece Yakutsk nehir limanına Lena kanallarından biri - 60'lı yıllarda şehir barajının inşasından sonra Şehir Kanalı. XX yüzyıl., Sözde nehir limanı için bir durgun su dönüştü. "kanal". Nehir kumlarının birikmesi nedeniyle, bu kanal sürekli sığdır ve navigasyonu sağlamak için tabanı tarak gemileri tarafından düzenli olarak derinleştirilir.
Image:Jakutsk theater.jpg|
<center>Oyuunskiy Meydanı. Solda Saha Tiyatrosu.
</center>Image:Lena River near Yakutsk (synchroswimr).jpg|
<center>Yakutsk'ta Lena Nehri
</center>Image:Y-ostrog.jpg|
<center>1683’te Yakutsk’ta inşa edilen Ostrog Kulesi veya Ostrog Hisarı
</center>Image:kulakovskystreet.jpg|
<center>Kulakovskiy Caddesi’nde Gece
</center> </center>
Orijinal kaynak: yakutsk. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page