yahudi ne demek?

Yahudilik, dünyanın en eski monoteistik dinlerinden biridir. Kutsal kitapları Tanah (İbranice İncil) olup, Tevrat, Nevi'im ve Ketuvim olmak üzere üç bölümden oluşur. Yahudiler, tek ve egemen Tanrı'ya inanırlar ve Tanrı'nın Musa'ya verdiği on emirle özetlenen ahlaki ve dini kurallara göre yaşamayı amaçlarlar.

Yahudilik, sadece bir din değil, aynı zamanda bir kültür ve ulusal kimliktir. Binlerce yıllık bir tarihe sahip olup, bu süreçte birçok zorlukla karşılaşmış, sürgünler yaşamış ve farklı kültürlerle etkileşim kurmuştur. Bu etkileşimler, Yahudiliğin çeşitli yorum ve geleneklerine yol açmıştır. Ortodoks, Muhafazakar, Reform ve Yeniden Yapılanmacı Yahudilik gibi farklı dalları mevcuttur. Bu dallar arasında ritüel uygulamaları, dini yorumlar ve halakha (Yahudi hukuku) konusunda farklılıklar vardır.

Yahudi kimliği, genellikle anne tarafından miras alınır (matriliniar), ancak dinsel uygulamalar ve topluluk katılımı da önemli bir rol oynar. Yahudi toplulukları, sinagoglar (ibadethane) etrafında örgütlenir ve dini bayramlar, şabat (haftanın yedinci günü) kutlamaları ve çeşitli ritüeller yaşamlarının önemli bir parçasıdır.

Yahudi tarihi, kökenlerinden günümüze kadar süren uzun ve karmaşık bir yolculuktur. İsrail'deki tarihi vatanlarından sürgün edilmiş, dünyanın dört bir yanına dağılmışlardır (Diaspora). 20. yüzyılda, Holokost olarak bilinen soykırım felaketiyle karşı karşıya kalmışlardır. 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulması, Yahudi halkı için önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Yahudiliğin temel inançlarından bazıları şunlardır:

• Tek Tanrı'ya inanç (Monoteizm): Yahudiler, tek ve egemen Tanrı'ya inanırlar.
• Seçilmiş halk inancı: Tanrı'nın kendilerini seçtiğine ve Tevrat'ı onlara verdiğine inanırlar.
• Ahlaki yasalar: Tanrı'nın vermiş olduğu ahlaki yasalar, Yahudi yaşamının merkezindedir.
• Mesih inancı: Bazı Yahudi grupları, gelecekte bir Mesih'in geleceğine inanırlar.
• Dünya'nın düzeltmesi (Tikkun Olam): Dünyayı daha iyi bir yer haline getirme sorumluluğuna inanırlar.

Bu bilgiler, Yahudilik hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Konu oldukça geniş ve karmaşıktır; bu nedenle daha detaylı bilgi için ilgili kaynaklara başvurmanız önerilir. Ancak, her zaman güvenilir ve tarafsız kaynaklardan bilgi edinmeye özen göstermeniz önemlidir.