windshear ne demek?

Windshear (Rüzgar Makası) Hakkında Bilgi

Windshear veya rüzgar makası, atmosferde kısa bir mesafede rüzgar hızı veya yönünde meydana gelen ani ve önemli değişikliklerdir. Bu değişiklikler, hem yatay hem de dikey düzlemde gerçekleşebilir. Windshear, özellikle havacılık için tehlikeli bir meteorolojik olaydır, çünkü uçağın aerodinamik performansını olumsuz etkileyebilir ve uçuş güvenliği riskini artırabilir.

Windshear'in Oluşum Nedenleri:

  • Atmosferik Cepheler: Soğuk ve sıcak hava kütlelerinin karşılaşmasıyla oluşan cepheler, farklı rüzgar hızlarına ve yönlerine sahip olabilir.
  • Yerel Rüzgarlar: Dağlar veya binalar gibi engellerin üzerinden veya etrafından geçen rüzgarlar, türbülansa ve windshear'e neden olabilir.
  • Inversion (Terselme) Katmanları: Normalde yükseklikle azalan sıcaklığın tersine arttığı inversion katmanları, farklı hava kütleleri arasında sınır oluşturarak windshear'e yol açabilir.
  • Fırtına Sistemleri: Özellikle gök gürültülü fırtınalar, downdraft (aşağı yönlü hava akımı) ve outflow (dışa akım) gibi kuvvetli rüzgar değişikliklerine neden olarak tehlikeli windshear koşulları oluşturabilir. Mikroburst denilen daha küçük çaplı ama daha şiddetli bir downdraft'da tehlikelidir.

Windshear'in Havacılık Üzerindeki Etkileri:

Uçaklar, kalkış ve iniş sırasında özellikle windshear'e karşı savunmasızdır. Windshear, uçağın hava hızını aniden değiştirebilir, bu da kaldırma kuvvetinin azalmasına veya artmasına neden olabilir. Pilotlar, windshear ile karşılaştıklarında hızlı tepki vererek uçağın kontrolünü yeniden kazanmak için manevralar yapmak zorundadır.

Windshear'i Tespit Etme ve Önleme:

  • Havaalanı Radar Sistemleri: Doppler radarlar, windshear'i tespit etmek için kullanılır.
  • Pilot Raporları: Pilotlar, uçuş sırasında karşılaştıkları windshear olaylarını rapor ederek diğer pilotları uyarır.
  • Eğitim: Pilotlar, windshear'i tanıma ve uygun şekilde tepki verme konusunda eğitilir.
  • Uyarı Sistemleri: Uçaklarda, windshear'i tespit eden ve pilotları uyaran sistemler bulunur.

Sonuç:

Windshear, havacılık için ciddi bir tehdit oluşturan bir meteorolojik olaydır. Ancak, gelişmiş tahmin ve tespit sistemleri, pilot eğitimi ve uyarı sistemleri sayesinde windshear riskini azaltmak mümkündür.