uyak ne demek?

Uyak (Kafiye) Nedir?

Uyak (Kafiye), şiirde mısra sonlarında bulunan ve ses benzerliğine dayanan bir ahenk unsurudur. Uyaklar, şiirin akılda kalıcılığını artırır, ritmini güçlendirir ve estetik bir zevk verir.

Uyaklar, ses benzerliğinin derecesine göre farklı türlere ayrılır:

  • Yarım Uyak: Tek ses benzerliğine dayanan uyaktır. Genellikle halk şiirinde kullanılır. Örnek: el - gel (Yarım Uyak Nedir?)
  • Tam Uyak: İki ses benzerliğine dayanan uyaktır. Örnek: gül - bülbül (Tam Uyak Nedir?)
  • Zengin Uyak: İkiden fazla ses benzerliğine dayanan uyaktır. Örnek: baharım - diyarım (Zengin Uyak Nedir?)
  • Tunç Uyak: Bir kelimenin, diğer kelimenin içinde aynen tekrar etmesiyle oluşan uyaktır. Örnek: içim - seni içim (Tunç Uyak Nedir?)

Uyak düzeni, şiirdeki mısraların uyaklanma şeklini ifade eder. Başlıca uyak düzenleri şunlardır:

  • Düz Uyak: (aa bb cc...)
  • Çapraz Uyak: (abab cdcd...)
  • Sarma Uyak: (abba cddc...)
  • Mani Tipi Uyak: (aaxa)

Uyak, şiirin temel yapı taşlarından biridir ve şiirin anlamını ve etkisini güçlendirmede önemli bir rol oynar.