turanismo ne demek?

Turancılık (Turanizm)

Turancılık ya da Turanizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan ve köken olarak Ural-Altay dil ailesine mensup olduğu varsayılan halkları (Türkler, Moğollar, Macarlar, Finler, Koreliler, Japonlar vb.) siyasi, kültürel ve soy olarak birleştirmeyi amaçlayan bir ideolojidir. Temelinde, bu halkların ortak bir "Turan" kökeninden geldiği inancı yatar.

Temel İlkeleri:

Ortak Köken İddiası: Turancılık, Ural-Altay dil ailesine mensup halkların ortak bir coğrafyadan ve soydan geldiğini savunur. Bu coğrafya "Turan" olarak adlandırılır.
Kültürel Birlik Vurgusu: Turanizm, bu halklar arasında ortak bir kültürün, dilin ve tarihin olduğunu ileri sürer. Bu ortaklık üzerinden bir birlik yaratmayı hedefler.
Siyasi Birlik Hedefi (Değişken): Turancı ideolojinin bazı yorumları, bu halkların siyasi olarak birleşerek güçlü bir devlet kurmasını amaçlar. Ancak, bu siyasi birlik hedefi her zaman ön planda olmayabilir. Daha çok kültürel ve ekonomik işbirliği de hedeflenebilir.
Milliyetçilikle İlişkisi: Turancılık, Türk milliyetçiliği başta olmak üzere, ilgili halkların milliyetçilikleriyle yakından ilişkilidir. Bu milliyetçilikler, Turancı ideolojiyi kendi çıkarları doğrultusunda kullanabilir.

Tarihsel Gelişimi:

Turancılık, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Macar bilim insanları tarafından ortaya atılmıştır. Amacı, Macaristan'ın etnik ve kültürel olarak yalnız kalmışlığını gidermekti. Daha sonra, ideoloji Osmanlı İmparatorluğu'nda ve diğer Türk topluluklarında da yaygınlaşmıştır. Özellikle, İttihat ve Terakki Cemiyeti döneminde etkili olmuştur.

Eleştiriler:

Bilimsel Temelsizlik: Turancılığın temelindeki Ural-Altay dil ailesi teorisi, günümüzde dilbilimciler tarafından büyük ölçüde reddedilmektedir.
Siyasi Riskler: Turancı ideoloji, yayılmacı ve ırkçı eğilimler taşıyabildiği için siyasi riskler barındırabilir. Farklı etnik gruplar arasında çatışmalara yol açabilir.

İlgili Kavramlar:

Not: Turancılık, karmaşık ve tartışmalı bir ideolojidir. Farklı yorumları ve uygulamaları bulunmaktadır.