tularemi ne demek?
Tularemi Hakkında Bilgi
Tularemi, Francisella tularensis bakterisinin neden olduğu zoonotik bir hastalıktır. İnsanlara genellikle enfekte hayvanlarla doğrudan temas yoluyla, kontamine su veya gıda tüketimiyle, enfekte böceklerin (keneler, sinekler vb.) ısırığıyla veya Francisella tularensis bakterisini içeren aerosollerin solunmasıyla bulaşır.
Bulaş Yolları:
- Doğrudan temas: Enfekte hayvanların (tavşanlar, kemirgenler vb.) kanı, dokuları veya sıvılarıyla temas.
- Böcek ısırıkları: Özellikle kene ısırıkları tularemi bulaşında önemli bir rol oynar.
- Kontamine su veya gıda: Bakteriyle kontamine olmuş su veya yetersiz pişmiş et tüketimi.
- Aerosol inhalasyonu: Bakterinin havada asılı kalması ve solunması (örneğin, laboratuvar ortamında).
Belirtiler:
Tulareminin belirtileri, bulaş yoluna ve hastalığın tipine göre değişiklik gösterir. Başlıca belirtiler şunlardır:
- Ülseroglandüler tularemi: Deride ülser (yara) ve bölgesel lenf bezlerinde şişme (https://www.nedemek.page/kavramlar/lenf%20bezi).
- Glandüler tularemi: Deride ülser olmaksızın bölgesel lenf bezlerinde şişme.
- Oküloglandüler tularemi: Gözde enfeksiyon ve göz çevresindeki lenf bezlerinde şişme.
- Orofaringeal tularemi: Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü ve ağızda ülserler.
- Pnömonik tularemi: Akciğer enfeksiyonu (https://www.nedemek.page/kavramlar/akciğer%20enfeksiyonu), öksürük, göğüs ağrısı ve nefes darlığı.
- Tifo tularemi: Yüksek ateş, titreme, kas ağrıları, halsizlik ve karın ağrısı.
Teşhis:
Tularemi teşhisi, hastanın öyküsü, fiziksel muayene ve laboratuvar testleriyle konulur. Laboratuvar testleri arasında bakteri kültürü, serolojik testler (antikor tespiti) ve PCR (polimeraz zincir reaksiyonu) yer alır.
Tedavi:
Tularemi, antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Tedavide genellikle streptomisin, gentamisin, doksisiklin veya siprofloksasin gibi antibiyotikler kullanılır. Erken tanı ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkiler.
Korunma:
- Hayvanlarla temastan kaçınma: Özellikle hasta veya ölü hayvanlarla temastan kaçının.
- Böcek kovucu kullanma: Kene ve sinek ısırıklarından korunmak için böcek kovucu kullanın.
- Koruyucu giysi giyme: Ormanlık veya kırsal alanlarda uzun kollu giysiler, pantolon ve şapka giyin.
- Yiyecek ve su güvenliği: Kontamine olabilecek su ve yiyecekleri tüketmekten kaçının. Etleri iyice pişirin.
- Aşı: Yüksek risk altındaki kişiler (örneğin, laboratuvar çalışanları) için aşı mevcuttur, ancak yaygın olarak kullanılmamaktadır.