toplumsal normlar ne demek?

Toplumsal Normlar

Toplumsal normlar, bir toplumda bireylerin davranışlarını, düşüncelerini ve tutumlarını şekillendiren yazılı olmayan kurallar ve beklentilerdir. Bir toplumun veya grubun üyeleri tarafından kabul edilen ve uyulması beklenen davranış standartlarıdır. Bu normlar, sosyal düzeni sağlamaya, iletişimi kolaylaştırmaya ve bireylerin birbirleriyle uyumlu bir şekilde yaşamasına yardımcı olur.

Özellikleri:

• Öğrenilir Olmaları: Toplumsal normlar, doğuştan gelmez; öğrenme yoluyla, genellikle sosyalleşme süreci içerisinde aile, okul, akran grupları ve medya aracılığıyla kazanılır.
• Değişken Olmaları: Normlar, zamana, kültüre ve topluma göre değişiklik gösterebilir. Bir toplumda kabul gören bir davranış, başka bir toplumda hoş karşılanmayabilir veya zamanla değişebilir.
• Yaptırım Uygulanabilir Olmaları: Normlara uyulmadığında sosyal yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar, hafif bir onaylamama ifadesinden (örneğin, kaş çatmak) dışlanmaya veya cezalandırmaya kadar değişebilir.
• Çeşitli Olmaları: Normlar, görgü kurallarından ahlaki değerlere, hukuk kurallarından dini inançlara kadar geniş bir yelpazede olabilir.

Çeşitleri:

• Gelenekler (Folkways): Günlük yaşamın rutinleri ile ilgili normlardır. Örneğin, yemek yerken çatal bıçak kullanmak, selamlaşmak gibi. Bu normlara uyulmaması genellikle ciddi yaptırımlara yol açmaz.
• Töreler (Mores): Ahlaki değerlerle ilgili olan ve daha ciddi sonuçları olan normlardır. Örneğin, dürüstlük, sadakat, adalet gibi. Bu normlara uyulmaması, toplum tarafından kınanmaya veya dışlanmaya neden olabilir.
• Hukuk Kuralları: Devlet tarafından belirlenen ve yasal yaptırımlarla desteklenen normlardır. Örneğin, hırsızlık yapmak, cinayet işlemek gibi. Bu normlara uyulmaması, hapis cezası gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.
• Tabu: Kesinlikle yasak olan ve toplum tarafından tiksintiyle karşılanan davranışlardır.

İşlevleri:

• Sosyal Düzeni Sağlama: Normlar, bireylerin davranışlarını düzenleyerek toplumda düzen ve istikrar sağlar.
• Belirsizliği Azaltma: Normlar, bireylerin hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini belirleyerek belirsizliği azaltır ve güven duygusunu artırır.
• Kimlik ve Aidiyet Duygusunu Güçlendirme: Normlar, bir gruba veya topluma ait olma duygusunu güçlendirir ve bireylerin kendilerini tanımlamalarına yardımcı olur.
• Davranışları Yönlendirme: Normlar, bireylerin davranışlarını istenen yönde şekillendirerek toplumun hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunur.

Sosyal%20Kontrol mekanizmalarının bir parçası olarak, toplumsal normlar, bireylerin davranışlarını düzenleyerek toplumun uyumlu bir şekilde işlemesini sağlar. Normlar, bireylerin sosyal etkileşimlerde nasıl davranacaklarını belirleyerek belirsizliği azaltır ve öngörülebilirliği artırır. Bu da toplumun istikrarına katkıda bulunur.