timurlenk ne demek?
Timur (Timurlenk) Hakkında Bilgi
Timur (1336-1405), Orta Asya'da büyük bir imparatorluk kurmuş olan Türk-Moğol kökenli bir komutan ve hükümdardır. Batı kaynaklarında genellikle Timurlenk olarak bilinir.
Hayatı ve Yükselişi
- Doğumu ve Kökeni: Timur, günümüz Özbekistan'ında yer alan Keş (Şehrisebz) şehrinde doğmuştur. Kökeni, Çağatay Hanlığı'na dayanan Barlas boyuna mensuptur.
- Askeri Kariyer: Genç yaşta askeri yeteneklerini göstermiş ve Çağatay Hanlığı'ndaki iç karışıklıklardan faydalanarak kısa sürede yükselmiştir.
- İmparatorluğun Kuruluşu: 1370'lerde Çağatay Hanlığı'nın kontrolünü ele geçirmiş ve daha sonra büyük bir fetih hareketine girişerek geniş bir imparatorluk kurmuştur. Bu imparatorluk, günümüzdeki İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Pakistan, Afganistan ve Hindistan'ın bazı bölgelerini kapsamıştır.
Fetihleri
Timur'un fetihleri oldukça geniş bir coğrafyaya yayılmıştır:
- İran Seferleri: 1380'lerden itibaren İran'a yönelik seferler düzenlemiş ve bu bölgedeki birçok devleti hakimiyeti altına almıştır.
- Altın Orda Devleti: 1390'larda Altın Orda Devleti'ne karşı seferler düzenlemiş ve bu devleti zayıflatmıştır. Bu durum, Rus prensliklerinin güçlenmesine ve Moskova Knezliği'nin yükselmesine zemin hazırlamıştır.
- Hindistan Seferi: 1398'de Hindistan'a sefer düzenlemiş ve Delhi Sultanlığı'nı mağlup etmiştir.
- Ankara Savaşı: 1402'de Osmanlı Devleti ile Ankara Savaşı'nda karşılaşmış ve Osmanlı ordusunu yenerek Sultan Bayezid'i esir almıştır. Bu savaş, Osmanlı Devleti'nde Fetret Devri'nin başlamasına neden olmuştur.
Yönetimi ve Kültürel Mirası
- Merkeziyetçi Yönetim: Timur, imparatorluğunu merkeziyetçi bir şekilde yönetmeye çalışmıştır. Hukuk ve düzeni sağlamaya önem vermiştir.
- Bilim ve Sanat Hamiliği: Timur, bilim ve sanata büyük önem vermiştir. Semerkant'ı imparatorluğunun başkenti yapmış ve bu şehri önemli bir kültür merkezi haline getirmiştir. Birçok bilim insanı, sanatçı ve zanaatkarı himaye etmiştir.
- Mimari: Timur döneminde Semerkant ve diğer şehirlerde birçok önemli mimari eser inşa edilmiştir. Bu eserler, İslam mimarisinin önemli örnekleri arasında yer almaktadır.
Ölümü
Timur, 1405 yılında Çin seferi sırasında Otrar şehrinde ölmüştür. Ölümünden sonra imparatorluğu parçalanmış olsa da, kurduğu kültürel miras uzun süre etkisini sürdürmüştür.
Önemli Konular: