tevriye ne demek?

Tevriye, bir sözcüğü veya deyimi, gerçek anlamının dışında, çağrışım gücüyle veya benzerlik kurularak farklı bir anlamda kullanma sanatıdır. Başka bir deyişle, kelimelerin veya ifadelerin, asıl anlamlarının ötesinde, ikincil ve mecaz anlamlarına vurgu yapılmasıdır. Tevriye, edebiyatta anlam zenginliği ve derinliği katmak, okuyucunun hayal gücünü harekete geçirmek ve daha etkili bir anlatım sağlamak için kullanılır.

Tevriyenin farklı türleri vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

• Metafor: Bir şeyi, başka bir şeye benzeterek anlatma. Örneğin, "Kalbi taş gibiydi" cümlesinde kalp, gerçekte taş değil ama taş kadar duygusuz olduğu metaforik olarak anlatılmıştır.

• Benzetme (Simile): Bir şeyi, başka bir şeye benzetme, ancak "gibi", "müştebih", "misali" gibi benzetme kelimelerini kullanarak. Örneğin, "Aslan gibi yürekliydi" cümlesi bir benzetmedir.

• Kişileştirme: Cansız varlıklara insan özelliği atfetme. Örneğin, "Rüzgar fısıldadı" cümlesinde rüzgara konuşma özelliği verilmiştir.

• İstiare: Bir kavramın başka bir kavramla örtüştürülmesidir. Örneğin, "Devlet gemisi batıyor" ifadesinde devlet bir gemi ile özdeşleştirilmiştir.

• Mecaz-ı Mürsel: Bir sözcüğün, asıl anlamından uzaklaşarak, mecaz anlamda kullanılmasıdır. Örneğin, "O, çok acı çekti" cümlesinde "acı" sözcüğü, fiziksel bir acıdan ziyade, duygusal bir acı anlamına gelmektedir.

• Kinaye: Bir sözü, tam ters anlamıyla kullanarak, alay veya eleştiri yapma. Örneğin, "Çok çalışkandı, saatlerce televizyon izledi" cümlesi, aslında kişinin tembelliğini kinayeli olarak anlatmaktadır.

Tevriye, şiir, roman, hikaye gibi edebi eserlerde sıkça kullanılır ve anlatımı daha etkileyici ve akılda kalıcı hale getirir. Ancak, aşırı kullanımı anlaşılmayı zorlaştırabilir ve anlatımı karmaşıklaştırabilir. Dolayısıyla, tevriyelerin dengeli ve uygun bir şekilde kullanılması önemlidir.