termokupl ne demek?

Termokupl

Termokupl, farklı metallerden yapılmış iki telin birleştirilmesiyle oluşturulan bir sıcaklık sensörüdür. Seebeck etkisi prensibine dayanır. Bu etki, farklı sıcaklıklardaki iki metalin birleşim noktasında bir gerilim (elektromotor kuvveti - EMF) oluşmasına neden olur. Bu gerilim, sıcaklık farkıyla doğru orantılıdır.

Çalışma Prensibi:

Termokupllar, iki farklı metalin (A ve B) iki ucunun birleştirilmesiyle oluşturulur. Birleşim noktalarından birine "ölçüm noktası" (sıcak nokta) ve diğerine "referans noktası" (soğuk nokta veya referans bağlantı noktası) denir. Ölçüm noktası, sıcaklığı ölçülmek istenen ortama yerleştirilirken, referans noktası bilinen bir sıcaklıkta tutulur (genellikle 0°C).

Ölçüm noktası ve referans noktası arasındaki sıcaklık farkı, termokupl tellerinde bir gerilim oluşturur. Bu gerilim, millivolt (mV) cinsinden ölçülür ve belirli bir termokupl tipi için önceden belirlenmiş bir sıcaklık-gerilim tablosu kullanılarak sıcaklığa dönüştürülür.

Termokuplların Avantajları:

• Geniş sıcaklık aralığı: Termokupllar, çok düşük sıcaklıklardan çok yüksek sıcaklıklara kadar geniş bir aralıkta ölçüm yapabilirler.
• Sağlamlık: Zorlu ortamlarda kullanıma uygun, dayanıklı sensörlerdir.
• Hızlı tepki süresi: Sıcaklık değişimlerine hızlı bir şekilde tepki verirler.
• Düşük maliyet: Diğer sıcaklık sensörlerine göre genellikle daha ekonomiktirler.
• Kendi kendine güç üretimi: Harici bir güç kaynağına ihtiyaç duymazlar.

Termokuplların Dezavantajları:

• Düşük hassasiyet: Diğer sensörlere göre daha düşük hassasiyete sahiptirler.
• Referans bağlantı noktası gereksinimi: Doğru ölçüm için referans bağlantı noktasının sıcaklığının bilinmesi veya kompanse edilmesi gerekir.
• Doğrusal olmama: Sıcaklık-gerilim ilişkisi doğrusal değildir, bu nedenle bir doğrusallaştırma gerektirebilir.
• Hata potansiyeli: Kablolama hataları veya elektromanyetik girişim (EMI) ölçüm hatalarına neden olabilir.

Termokupl Tipleri:

Farklı metal kombinasyonları kullanılarak çeşitli termokupl tipleri üretilir. En yaygın termokupl tipleri şunlardır:

• Tip K (Kromel-Alümel): En yaygın termokupl tipidir. -200°C ile +1350°C arasında ölçüm yapabilir.
• Tip J (Demir-Konstantan): -40°C ile +750°C arasında ölçüm yapabilir.
• Tip T (Bakır-Konstantan): -200°C ile +350°C arasında ölçüm yapabilir.
• Tip E (Kromel-Konstantan): -40°C ile +900°C arasında ölçüm yapabilir.
• Tip N (Nikrosil-Nisil): -200°C ile +1300°C arasında ölçüm yapabilir.
• Tip S (Platin-Rodyum): 0°C ile +1600°C arasında ölçüm yapabilir. Yüksek sıcaklık uygulamaları için uygundur.
• Tip R (Platin-Rodyum): 0°C ile +1600°C arasında ölçüm yapabilir. Tip S ile benzer özelliklere sahiptir.
• Tip B (Platin-Rodyum): +870°C ile +1700°C arasında ölçüm yapabilir. En yüksek sıcaklık uygulamaları için uygundur.

Uygulama Alanları:

Termokupllar, geniş sıcaklık aralığı ve dayanıklılığı sayesinde çeşitli endüstriyel ve bilimsel uygulamalarda kullanılırlar. Bazı yaygın uygulama alanları şunlardır:

• Endüstriyel fırınlar: Yüksek sıcaklıkları ölçmek ve kontrol etmek için.
• Plastik enjeksiyon makineleri: Kalıp sıcaklığını kontrol etmek için.
• Motor testleri: Motorun egzoz gazı sıcaklığını ölçmek için.
• Gıda işleme: Gıdaların sıcaklığını izlemek için.
• Klima sistemleri: Hava sıcaklığını ölçmek için.
• Bilimsel araştırmalar: Laboratuvar ortamında sıcaklık ölçümleri için.
• Enerji santralleri: Buhar türbinlerinin sıcaklığını ölçmek için.

Kategoriler