taliban ne demek?
Taliban Hakkında Bilgi
Taliban, kelime anlamı olarak "öğrenciler" demektir ve 1990'ların başında Afganistan'da ortaya çıkmış, köktendinci İslamcı bir siyasi ve askeri örgüttür. Sovyet-Afgan Savaşı'nın ardından yaşanan iç savaş ortamında, medrese öğrencilerinden oluşan bir hareket olarak doğmuştur.
Temel Hedefleri ve İdeolojisi:
- Şeriat Hukuku: Taliban'ın temel amacı, Afganistan'da sıkı bir şekilde şeriat hukukunu uygulamaktır. Bu, hayatın her alanında dini kurallara sıkı sıkıya bağlı kalınması anlamına gelir.
- Afganistan İslam Emirliği: Amaçları, Afganistan'ı bir İslam emirliği olarak yönetmektir. Bu, tüm siyasi ve sosyal kararların İslam hukukuna uygun olarak alınması demektir.
- Yabancı Etkisine Karşı Durmak: Taliban, yabancı güçlerin Afganistan üzerindeki etkisini azaltmayı ve ülkeyi dış müdahalelerden korumayı hedeflemektedir.
Yükselişi ve Yönetimi:
- 1996-2001 yılları arasında Afganistan'ın büyük bir bölümünü kontrol altında tutmuş ve sıkı şeriat kuralları uygulamıştır. Bu dönemde kadınların eğitimi ve çalışması yasaklanmış, birçok kültürel faaliyet kısıtlanmıştır.
- 2001 yılında ABD öncülüğündeki uluslararası güçler tarafından Afganistan'dan uzaklaştırılmıştır. Bu, 11 Eylül saldırılarının ardından El-Kaide örgütüne destek verdikleri gerekçesiyle yapılmıştır.
Yeniden Yükselişi ve Günümüzdeki Durumu:
- 2001'den sonra Taliban, Afganistan'da isyancı bir güç olarak varlığını sürdürmüş ve ülkenin çeşitli bölgelerinde saldırılar düzenlemiştir.
- 2021 yılında ABD ve uluslararası güçlerin Afganistan'dan çekilmesiyle birlikte Taliban, hızlı bir şekilde ilerleyerek ülkenin kontrolünü yeniden ele geçirmiştir.
Tartışmalar ve Eleştiriler:
- İnsan Hakları İhlalleri: Taliban, insan hakları ihlalleri, özellikle kadın haklarına yönelik kısıtlamaları ve şiddet eylemleri nedeniyle sık sık eleştirilmektedir.
- Terörle İlişkiler: Taliban'ın El-Kaide gibi terör örgütleriyle ilişkili olduğu iddiaları bulunmaktadır.
- Uluslararası Tanınma: Taliban'ın Afganistan'daki yönetimi, uluslararası toplum tarafından henüz tam olarak tanınmamıştır.
Önemli Kavramlar:
Kategoriler