Sony (Japonca: ソニー株式会社, Sonī Kabushiki-Kaisha), Japonya kökenli çokuluslu şirketler topluluğu. Topluluğun ana şirketi, Tokyo'nun Minato semtinde yerleşik olan Sony Corporation{{'}}dır. Sony, dünyanın en büyük tüketici elektroniği ve profesyonel elektronik üreticilerinden biridir. Ayrıca dünyanın en büyük oyun konsolu üreticisi, dünyanın ikinci en büyük video oyun yayıncısı ve en kapsamlı medya şirketlerinden biridir.
Görüntü sensörü pazarında %50 pazar payına sahip Sony, yarı iletken üretiminde dünyada önde gelen 20 şirket arasındadır. 2015 rakamlarına göre dünyanın en büyük beşinci televizyon üreticisidir.
Sony Corporation, Sony Group'un (ソニー・グループ, Sonī Gurūpu) holding şirketidir. Grup; Sony Electronics, Sony Semiconductor Solutions, Sony Pictures, Sony Music, Sony Interactive Entertainment ve Sony Financial Holdings başta olmak üzere birçok şirketten oluşur.
Şirketin sloganı "Be Moved"dur1. Adı Latince "ses" demek olan "sonus" kelimesinden gelmektedir2.
1945 yılında II. Dünya Savaşı'ndan sonra Masaru Ibuka, bombardıman sonrasında harabeye dönüşen Tokyo'da tamir dükkânı açmıştı. Ertesi yıl iş ortağı Akio Morita ile birlikte Tokyo Tsushin Kogyo Kabushiki Gaisya (東京通信工業株式会社; kısaca: Tōtsūkō 東通工),3 adlı şirketi kurdular. Bu şirket Type-G adlı Japonya'nın ilk kaset çalarını yaptı.
1950'li yılların başında Ibuka Amerika'ya gitti ve orada Bell Labs'in icadı olan transistörü duydu4. Bell Labs'i transistörün lisansını alıp kendi şirketinde kullanma konusunda ikna etti. Birçok Amerikan şirketi transistörü askeri amaçlı kullanmayı düşünürken Ibuka bu icadı iletişim için kullanmayı düşündü. Transistörü ilk defa Texas Instruments adlı şirket kullansa da Ibuka bu icadı ilk defa ticari açıdan başarılı kıldı.
1955 yılı Ağustos ayında Tokyo Tsushin Kogyo, Sony TR-55'i piyasaya sürdü.Bu ürün Japonya'nın ilk transistörlü radyosuydu5. Aynı yılın Aralık ayında ise Sony TR-72 piyasaya sürüldü ve bu ürün hem yurt içinde hem de yurt dışında büyük ilgi gördü. Bu ürün birçok özelliği sayesinde 60'lı yılların en popüler radyosu oldu.
Mayıs 1956 yılında şirket TR-6'yı piyasaya sürdü. Taşınabilir tüplü bu yeni radyo, yenilikçi bir tasarım ve daha iyi bir ses kalitesi ile piyasaya sürüldü. TR-6 reklamında Sony, çizgi film karakteri "Atchan" (アッちゃん)'ı kullandı. Atchan karakteri Fuyuhiko Okabe çizmiştir. Bu karakter şu anda Sony Boy olarak bilinmektedir. Bu karakter reklamda TR-6'yı kulağına tutuyordu. 60'lı yılların ortasına kadar Sony reklamlarında bu karakteri kullandı6. 1957 yılında TR-65 modelini piyasaya sürdü. Bu radyo o zamanların en küçük transistörlü radyosuydu. Bu olay dünya çapında ticari bir başarıydı7. Arizona Üniversitesi profesörü Michael Brian Schiffer bir sözünde şöyle demişti: "Sony ilk radyo değildir ama transistörlü radyoların en başarılısıdır. TR-63 1957 yılında Amerika'da marketlere girdi ve burada yeni bir endüstri başlattı. Bu endüstrinin ismi tüketici mikroelektroniğidir. "1950'li yılların ortasında Amerikalı gençler transistörlü radyoya büyük bir ilgi gösterdi. Satışlar 1955'te 100.000 iken 1968 sonunda 5.000.000'a ulaştı.
2006 yılında Sony'nin ana merkez binası Shinagawa'dan Minato'ya taşındı89.
Tokyo Tsushin marketlerde kendini temsil edecek akılda kalıcı bir isim ararken TKK kısaltmasını kullanmayı düşündü fakat Tokyo Kyuko adlı demiryolu şirketi TKK olarak bilindiği için bu ismi kullanamadı10. Sony ara sıra "Totsuko" ismini Japonya'da kullandı ama Morita bu ismin Amerikalı müşteriler için telaffuzunun zor olduğunu keşfetti. Daha sonra "Tokyo Teletech" ismini kullanmaya başladı ama Morita bu "Teletech" ismini bir Amerikan şirketinin kullandığını gördü11. Daha sonra iki kelimenin karışımı olan "Sony" kelimesi marka olarak seçildi. Bu kelime Latince "ses" anlamına gelen "sonus" kelimesi ve 1950'li yıllarda Amerikalıların birbirlerine seslenmek için kullandığı popüler bir kelime olan "Sonny"'nin bir karışımıdır. Şirketin ilk ürünü 1955'te çıkmıştı fakat şirket Sony ismini Ocak 1958'de kullanmaya başladı.12 Morita hiçbir dilde bulunmayan bir kelime aradığı için şirketin ismini Sony olarak değiştirdi. (Başka dillerde de Sony kelimesi var diyen bir şeker üreticisine bu ismi kullandığı için ceza verildi13.)
Değişim döneminde Japon bir şirketin Kanji alfabesi yerine Romen alfabesini kullanması alışılmamış bir durumdu. Bu adın telaffuzu da çok zordu ama bu isim değişimi şirketin lehine oldu. TKK ana bankası zamanında, Mitsui Bankası, bu isim konusunda güçlü duygulara sahipti. Onlar isim konusunda Sony Elektronik Endüstrisi ya da Sony Teleteknoloji için ısrar etti ama Akio Morita bu isimleri istemedi. En sonunda Ibuka ve Mitsui Bankası'nın başkanı onay verdi ve isim Sony olarak değiştirildi14.
2 Temmuz'da Sony Çin Temsilciliği'nden yapılan açıklamaya göre şirket 60 yıl sonra ismini değiştiriyor. 2021 yılında değişikliğin gerçekleşmesi beklenirken şirketin yeni ismi; "Sony Corporation" yerine Sony Group olarak değiştirilecek.15
Sony, tarihi boyunca kaydetme, saklama ve ev ürünleri konusunda yeni teknolojiler çıkartmada önde gelen bir şirket olmuştur. Var olan teknolojiyi kullanma yerine kendi teknolojisini oluşturmaya çalışmıştır. Bunların en ünlülerinden biri videotape formatıdır. JVC'nin VHS formatına karşı Betamax formatını üretmiştir.
Daha sonra VHS sistemi eleştiriler alınca
VCRs kullanılmaya başlandı ve Sony bu formata kendini
adapte etti. Betamax formatını geliştirerek
Betacam'ı üretti. Betacam hala film ve televizyon
endüstrisinde kullanılmaktadır.
1968 yılında Sony Trinitron markasıyla tüplü televizyon ve daha sonra
bilgisayar monitörü üretti. Trinitron'un üretimi hala
Pakistan, Bangladeş,
Hindistan ve Çin'de devam
etmektedir. Sony 2007 ilkbaharında
ABD'de Trinitron markalı
televizyonların üretimini durdurdu. Trinitron markalı bilgisayar
monitörlerinin üretimine ise 2005 yılında son verdi.
1975 yılında Betamax videokaset kayıt formatını piyasaya sürdü.1979
yılında dünyanın ilk taşınabilir müzik çaları olan
Walkman'i üretmeye başladı.
1982 yılında Betacam videotape ile CD formatını
piyasaya sürdü ve 90 mm mikro disketlerin üretimine başladı. 1983
yılında MSX adında ev bilgisayar sistemini piyasaya
sürdü ve bütün dünyaya CD ile birlikte tanıtıldı. 1984 yılında ise
Discman'i piyasaya sürdü. Bu ürün Walkman ve
CD'nin birleşiminden oluşmuştu. 1985 yılında ise
Handycam ve Video8 formatını
üretti. Video8 ve daha sonra çıkan
Hi8 formatı tüm dünyada ünlü oldu. 1987 yılında 4 mm
DAT formatını piyasaya sürerek dijital ses kasetine
yeni bir standart getirdi. Tüketiciye yönelik kayıt ürünlerinden sonra
Sony ticari amaçları kayıt ürünleri üretimine başladı. 1986 yılında
Write-Onca Optical Disc (WD)'i piyasaya sürdü. Bu ürün tek yazılımlık
optik diskti.1988 yılında 125 MB'lık Magneto-optical
disc'i piyasaya sürdü16.1990'lı yılların başlarında yüksek kaliteli
optik ürünlerin üretimine başladı. Bunlar MMCD ve SD'dir. MMCD
Philips'in ortaklığıyla, SD ise Toshiba'nın
ortaklığıyla geliştirilmiştir. Daha sonra MMCD formatı ortadan kalktı ve
şirketler SD formatını kabul etti.MMCD formatı geliştirilerek EFMPlus
ortaya çıktı ve bu formatın adı DVD olarak 1997 yılında piyasaya
çıktı.
1993 yılında Sony Minidisc'i tanıttı. Bu
tanıtımdan sonra MP3'e rakip olan
ATRAC tanıtıldı. 2004'e kadar Sony Walkman MP3'ü
desteklemiyordu. Müzik çalabilmesi için bazı özel programlarla MP3'ün
ATRAC veya Atrac3 formatlarına çevrilmesi gerekiyordu. Ayrıca Sony
Dolby Digital'e rakip olarak Sony Dynamic
Digital Sound'u çıkarttı. Bu sistem 8 kanallı, Dolby Digital'in sistemi
ise 6 kanallıydı. DTS ve Dolby Digital SDDS'yi gölgede bırakınca SDDS
tiyatrolarda, Dolby Digital ise sinemalarda standart hale geldi. Sony
hiçbir zaman SDDS'yi ev sinema sistemi olarak geliştirmedi.
1998 yılında Memory Stick hafıza kartını
piyasaya sürdü ve Sony kendi MP3 çalar ve kameralarında bu ürünü
kullanmaya başladı. Daha sonra bu formatı Memory Stick Duo ve Memory
Stick Micro olarak geliştirdi.
1998 yılında Philips ortaklığıyla S/PDIF (Sony/Philips Digital
Interface) adında yüksek kaliteli dijital ses iletimi oluşturdu. 1999
yılında Örnekleme frekansı 2,8224 MHz olan S/PDIF ve Optical dijital
aktarım ile sinyal aktarımı olmayan ancak Firewire 1394 ile dijital
sinyal aktarımı olan yeni ses bir ses kodlaması (SACD) piyasaya sürdü.
DSD kodlamayı kullanan SACD direkt olarak Master kayıtlardan oluşmakta
idi. Bu sistem daha sonra DVD-Audio ile mücadele etti. Bu ürün çok talep
almadı. genellikle kullanıcılar CD'yi tercih etti.
1994 yılında Sony Playstation'u piyasaya sürdü. 2000 yılında
PS2 ve 2006 yılında PS3 ile büyük
başarı yakaladı. PS2 en başarılı oyun konsolu oldu ve 140 milyon adet
sattı. Daha sonra 2005 yılında Sony Playstation
Portable ile taşınabilir oyun konsolu
dünyasına da el attı. Universal Media Disc optik medya formatini PSP ile
kullanılması için geliştirdi. Sony bu formatı film dünyasında da
kullanmayı düşünürken bazı stüdyolar bu formatı desteklemeyi bıraktı ve
bu proje gerçekleşemedi.
2004 yılında Sony MiniDvd formatına karşı Hi-MD formatını piyasaya
sürdü. Bu diskler 1 GB'a kadar kayıt imkânı sağlıyordu ve bilgisayardan
kayıt imkânı sağlıyordu. (Eski sürümü olan NetMD'de bu özellik yoktu.)
HiMD CD kalitesinde ses kaydı ve PCM görüntü kayıt özellikleriyle
birlikte tanıtıldı.
Sony Blu-ray disklerin tanıtımında çok önemli rol
oynamıştır. İlk Blu-ray player Sony BDP-S1, $999.95 fiyat etiketiyle
Aralık 2006'da piyasaya çıktı.2007 sonunda Motion Picture bu formata
destek verdi, Universal,Paramount ve Dreamworks ise bu formatı
desteklemedi171819. Blu-ray'in popülaritesi artmaya devam etti.
19 Şubat 2008'de Toshiba HD DVD formatını desteklemeyi bıraktığını
açıkladı.
10 Eylül 2007'de Rolly'yi çıkarttı ve müzik çalar sistemlerine yeni bir
anlayış getirdi. Bu MP3 çalar robot şeklinde, üzerinde kulakçıklarla
müziğe göre dans edip şekil değiştiren yumurta şekilli bir robottu.
Robota müzikler Bluetooth ile yüklenebiliyordu.
29 Eylül 2007'de Japonya'da piyasaya çıktı. Daha sonra ise 1 GB hafızalı
köpek robot Aibo ve insan şekilli robot
Qrio geliştirildi20. 'nin getirdiği yenilikleri
kısaca özetlemek gerekirse:
22 Haziran 2005'te Nobuyuki Idei Sony'den istifa etti. Nobuyuki'nin yerine CEO olarak Howard Stringer getirildi. Bu olayla birlikte ilk defa elektronik üreten Japon bir şirketin başına Japon olmayan bir kişi getirilmiş oldu.
2005 mali yılında elektronik üretimin yarısını Japon şirketler gerçekleştirdi. Japonya'daki üretimin %65'i ihraç edilmiştir.
Orijinal kaynak: sony. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Suzuki, Kyoko. "Merkez Binasının Taşınması ." Bloomberg. 3 Ağustos 2006-19 Ocak 2009 . ↩
"Sony, TV dünyasının kapalı sembolü. ." Kyodo News International. 1 Aralık 2007-19 Ocak 2009. ↩
Made in Japan - Akio Morita and Sony (pg. 76) by Akio Morita with Edwin M. Rheingold and Mitsuko Shimomura, Signet Books, 1986 ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page