skolastizm ne demek?

Skolastizm

Skolastizm, Orta Çağ Avrupa'sında üniversitelerde gelişen, felsefe ve teolojiyi uzlaştırmaya çalışan bir düşünce akımıdır. Temel amacı, akıl ve inancı birleştirerek Hristiyan dogmalarını rasyonel bir zemine oturtmaktır. Bu yaklaşım, antik Yunan felsefesi (özellikle Aristoteles) ve Hristiyan öğretilerini sentezlemeyi hedefler.

Temel Özellikleri:

• Akıl ve İnanç Uyumu: Skolastik düşünce, aklın inancı destekleyebileceği ve hatta aydınlatabileceği ilkesine dayanır. Akıl, inancın temel ilkelerini anlamak ve açıklamak için kullanılır.
• Otoriteye Saygı: Skolastik düşünürler, Kilise babalarının ve antik filozofların otoritesine büyük önem verirlerdi. Metinleri dikkatlice inceler, yorumlar ve birbirleriyle karşılaştırırlardı.
• Mantık ve Diyalektik Kullanımı: Mantık ve diyalektik, skolastik düşüncenin temel araçlarıdır. Argümanlar titizlikle formüle edilir, çürütmeler dikkatle incelenir ve sonuçlar mantıksal olarak çıkarılır.
• Evrensel Gerçek Arayışı: Skolastik düşünürler, evrensel ve değişmez bir gerçeği ararlar. Bu gerçeğin hem akıl yoluyla hem de vahiy yoluyla ulaşılabileceğine inanırlar.

Önemli Temsilcileri:

• Anselmus: "Tanrı'nın varlığının ontolojik kanıtı" ile tanınır.
• Thomas Aquinas: Skolastik düşüncenin zirvesini temsil eder. Summa Theologica adlı eseri, Hristiyan teolojisinin kapsamlı bir sentezidir.
• Pierre Abelard: Diyalektik yöntem ve Sic et Non (Evet ve Hayır) adlı eseriyle tanınır.

Etkileri:

Skolastizm, Orta Çağ Avrupa'sında eğitim, hukuk ve siyaset alanlarında önemli etkiler bırakmıştır. Üniversitelerin gelişmesinde, hukuk sistemlerinin şekillenmesinde ve siyasi teorilerin oluşturulmasında rol oynamıştır. Ayrıca, Rönesans ve Reform hareketlerine zemin hazırlayan eleştirel düşüncenin de gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Eleştiriler:

Skolastizm, zamanla aşırı detaycılığı, otoriteye körü körüne bağlılığı ve gerçek dünyadan kopukluğu nedeniyle eleştirilmiştir. Rönesans hümanistleri ve bilimsel devrimciler, skolastik düşüncenin dogmatik ve üretken olmadığını savunmuşlardır.