sizofren ne demek?

Şizofreni Hakkında Bilgi

Şizofreni, düşünce, duygu ve davranışlarda bozukluklara yol açan kronik ve ciddi bir beyin hastalığıdır. Bu bozukluklar, kişinin gerçekliği algılama şeklini, düşünme biçimini, duygusal tepkilerini ve sosyal etkileşimlerini olumsuz yönde etkileyebilir. Şizofreni genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar ve yaşam boyu sürebilir.

Belirtiler:

Şizofreni belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve zaman içinde değişebilir. Genellikle pozitif, negatif ve kognitif belirtiler olarak sınıflandırılır:

• Pozitif Belirtiler: Normalde olmayan davranışlardır ve gerçeklikle bağlantının koptuğunu gösterir.

  • Sanrılar: Gerçeklikle uyuşmayan, yanlış inanışlardır. Örneğin, takip edildiğine, zehirlendiğine veya özel güçlere sahip olduğuna inanmak. (Sanrılar)
  • Halüsinasyonlar: Gerçekte olmayan şeyleri duymak, görmek, koklamak, tatmak veya hissetmektir. En yaygın halüsinasyon türü işitsel halüsinasyonlardır (sesler duymak). (Halüsinasyonlar)
  • Düşünce Bozukluğu: Düşüncelerin düzensiz ve mantıksız olmasıdır. Konuşma sırasında konudan konuya atlamak, anlamsız cümleler kurmak (sözcük salatası) gibi belirtiler görülebilir.
  • Garip Davranışlar: Amaca yönelik olmayan, tuhaf veya uygunsuz davranışlardır.

• Negatif Belirtiler: Normalde olması gereken davranışların veya özelliklerin azalması veya kaybolmasıdır.

  • Duygusal Küntleşme (Affektif Düzleşme): Duygusal tepkilerin azalması veya yok olmasıdır. Yüz ifadesinin donuk olması, ses tonunun monoton olması gibi belirtiler görülebilir.
  • İçe Kapanma (Sosyal Geri Çekilme): Sosyal etkileşimlerden kaçınma, yalnız kalmayı tercih etme durumudur.
  • Amotivasyon (İrade Azalması): Bir şeyler yapma isteğinin azalması, günlük aktiviteleri yapmada zorluk çekmedir.
  • Konuşma Azlığı (Alogi): Konuşma miktarının azalması, sorulara kısa ve öz cevaplar verme durumudur.

• Kognitif Belirtiler: Düşünme süreçlerindeki zorluklardır.

  • Dikkat Eksikliği: Dikkatini toplamada, odaklanmada zorluk çekme.
  • Hafıza Problemleri: Yeni bilgileri öğrenmede ve hatırlamada zorluk çekme.
  • Yürütücü İşlevlerde Bozukluk: Planlama, problem çözme, karar verme gibi yeteneklerde zorluk çekme.

Nedenleri:

Şizofreninin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik, çevresel ve beyin kimyasındaki dengesizliklerin rol oynadığı düşünülmektedir.

• Genetik Faktörler: Ailede şizofreni öyküsü olması riski artırır. Ancak, genetik yatkınlık tek başına hastalığın ortaya çıkması için yeterli değildir.
• Beyin Kimyası: Dopamin ve glutamat gibi nörotransmitterlerin dengesizliğinin şizofreni belirtilerine katkıda bulunduğu düşünülmektedir.
• Çevresel Faktörler: Gebelik veya doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar, erken çocukluk döneminde travmatik olaylar, madde kullanımı gibi çevresel faktörlerin şizofreni riskini artırabileceği düşünülmektedir.

Tedavi:

Şizofreninin tedavisi genellikle ilaçlar, psikoterapi ve sosyal destek hizmetlerini içerir.

• İlaçlar: Antipsikotik ilaçlar, beyindeki dopamin ve diğer nörotransmitterlerin aktivitesini düzenleyerek belirtileri kontrol etmeye yardımcı olur.
• Psikoterapi: Bireysel terapi, grup terapisi ve aile terapisi gibi psikoterapi yöntemleri, kişinin hastalığıyla başa çıkmasına, sosyal becerilerini geliştirmesine ve yaşam kalitesini artırmasına yardımcı olabilir. (Psikoterapi)
• Sosyal Destek Hizmetleri: Eğitim, iş ve barınma gibi konularda destek sağlayan sosyal destek hizmetleri, kişinin topluma uyum sağlamasına ve bağımsız yaşayabilmesine yardımcı olabilir.

Önemli Not: Şizofreni, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken tanı ve uygun tedavi ile birçok kişi sağlıklı ve üretken bir yaşam sürdürebilir. Şizofreni ile ilgili doğru bilgiye sahip olmak, hastalığa yönelik damgalamayı azaltmaya ve tedaviye erişimi kolaylaştırmaya yardımcı olur. (Damgalama)