sele ne demek?
Sele
Sele, aşırı yağışlar, hızlı kar erimesi, barajların yıkılması veya diğer nedenlerle suyun normal sınırlarını aşarak kuru alanları su altında bırakması olayıdır. Sel felaketleri, can kayıplarına, yaralanmalara, mülk hasarına, altyapı yıkımına ve salgın hastalıklara yol açabilir.
Sele Çeşitleri:
- Ani Seller (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/ani%20sel" target="_blank">Ani Sel</a>): Kısa sürede meydana gelen ve genellikle şiddetli yağışların neden olduğu hızlı yükselen sulardır.
- Nehir Selleri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/nehir%20seli" target="_blank">Nehir Seli</a>): Nehirlerin su seviyesinin yükselmesi ve taşkın yataklarını aşmasıyla oluşur.
- Kıyı Selleri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/kıyı%20seli" target="_blank">Kıyı Seli</a>): Fırtına dalgaları, gelgitler veya tsunamiler gibi deniz olayları nedeniyle kıyı bölgelerinde meydana gelir.
- Kent Selleri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/kent%20seli" target="_blank">Kent Seli</a>): Şehirlerdeki yetersiz drenaj sistemleri veya aşırı yağışlar nedeniyle oluşur.
Selenin Nedenleri:
- Aşırı Yağışlar (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/aşırı%20yağış" target="_blank">Aşırı Yağışlar</a>): Yoğun yağışlar, toprağın emme kapasitesini aşarak sel sularına neden olabilir.
- Hızlı Kar Erimesi (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/hızlı%20kar%20erimesi" target="_blank">Hızlı Kar Erimesi</a>): Ani sıcaklık artışları, kar örtüsünün hızla erimesine ve nehirlerde su seviyesinin yükselmesine yol açabilir.
- Baraj Yıkılmaları (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/baraj%20yıkılması" target="_blank">Baraj Yıkılması</a>): Barajların hasar görmesi veya yıkılması, büyük miktarda suyun aniden serbest kalmasına ve yıkıcı sellere neden olabilir.
- Orman Yangınları (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/orman%20yangını" target="_blank">Orman Yangınları</a>): Orman yangınları, toprağın su tutma kapasitesini azaltarak sel riskini artırabilir.
- İklim Değişikliği (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/iklim%20değişikliği" target="_blank">İklim Değişikliği</a>): İklim değişikliği, aşırı hava olaylarının sıklığını ve şiddetini artırarak sel riskini yükseltebilir.
Selden Korunma ve Hazırlık:
- Erken Uyarı Sistemleri (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/erken%20uyarı%20sistemi" target="_blank">Erken Uyarı Sistemleri</a>): Sel riskini önceden tahmin ederek halkı bilgilendirmek için kullanılır.
- Taşkın Kontrol Yapıları (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/taşkın%20kontrol%20yapısı" target="_blank">Taşkın Kontrol Yapıları</a>): Barajlar, setler ve kanallar gibi yapılar, suyun akışını kontrol ederek sel riskini azaltır.
- Arazi Kullanımı Planlaması (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/arazi%20kullanımı%20planlaması" target="_blank">Arazi Kullanımı Planlaması</a>): Sel riski taşıyan bölgelerde yapılaşmayı sınırlayarak hasarı önlemeye yardımcı olur.
- Bilinçlendirme ve Eğitim (<a href="https://www.nedemek.page/kavramlar/bilinçlendirme%20ve%20eğitim" target="_blank">Bilinçlendirme ve Eğitim</a>): Halkın sel riskleri konusunda bilgilendirilmesi ve nasıl hazırlanacakları konusunda eğitilmesi önemlidir.