rootkit ne demek?
Rootkit, bir bilgisayar sistemine veya ağa yetkisiz erişim sağlayan ve varlığını gizlemeyi amaçlayan kötü amaçlı bir yazılım türüdür. Bir kez kurulduktan sonra, rootkit, saldırganın sistem üzerinde neredeyse sınırsız kontrol sahibi olmasına izin verir.
Temel Özellikleri:
- Gizlenme: Rootkit'lerin temel amacı, sistemde tespit edilmelerini zorlaştırmaktır. Bu, hem kullanıcıların hem de güvenlik yazılımlarının (antivirüs, güvenlik duvarı vb.) onları fark etmesini engellemeyi içerir.
- Yetki Kazanma: Genellikle, sistemdeki en yüksek yetkilere (root veya yönetici) sahip olmak için tasarlanmıştır. Bu sayede, sistemin tamamını kontrol edebilir, dosyalara erişebilir, yazılımları değiştirebilir ve diğer kullanıcılara ait işlemleri gözlemleyebilir.
- Kötü Amaçlı Faaliyetler: Rootkit'ler, çeşitli kötü amaçlı faaliyetler için kullanılabilirler. Bunlar arasında veri hırsızlığı, casusluk, sistem kaynaklarını kötüye kullanma (örneğin, DDoS saldırıları için botnet oluşturma) ve diğer kötü amaçlı yazılımları yayma bulunur.
Çalışma Şekli:
Rootkit'ler, sistemin farklı katmanlarında çalışabilirler:
- Çekirdek (Kernel) Seviyesi Rootkit: En tehlikeli olanlardır. İşletim sisteminin çekirdeğine müdahale ederek, sistem çağrılarını (system calls) yakalar ve değiştirirler. Bu sayede, sistemdeki tüm etkinlikleri kontrol edebilir ve kendilerini gizleyebilirler. Daha fazla bilgi için: Çekirdek (Kernel)
- Kullanıcı Seviyesi Rootkit: Sistemdeki normal kullanıcı süreçleri üzerinde çalışır. Sistem araçlarını (ps, netstat vb.) değiştirerek, kendi varlıklarını gizlerler. Tespit edilmeleri, çekirdek seviyesi rootkit'lere göre daha kolaydır.
- Önyükleme (Boot) Seviyesi Rootkit: Sistem başlatıldığında, işletim sisteminden önce çalışır. Bu sayede, işletim sisteminin kendisini bile ele geçirebilirler.
- Sanal Makine Tabanlı Rootkit: Hipervizör (hypervisor) kullanarak, hedef sistemi bir sanal makineye taşır ve bu sanal makine üzerinden sistemi kontrol eder.
Korunma Yöntemleri:
- Güncel Yazılımlar: İşletim sistemini ve tüm yazılımları düzenli olarak güncellemek önemlidir.
- Güçlü Parolalar: Güçlü ve benzersiz parolalar kullanmak, yetkisiz erişimi engellemeye yardımcı olur.
- Antivirüs ve Güvenlik Duvarı: Güvenilir bir antivirüs yazılımı ve güvenlik duvarı kullanmak, kötü amaçlı yazılımların sisteme girmesini engellemeye yardımcı olabilir.
- Bilinmeyen Kaynaklardan Yazılım İndirmemek: Sadece güvenilir kaynaklardan yazılım indirmek ve yüklemek önemlidir.
- Sistem İzleme: Sistem davranışlarını izlemek, anormal aktiviteleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Önemli Kavramlar: