retrocausality ne demek?

Retrokaçışsallık (Retrocausality)

Retrokaçışsallık, kabaca bir etkinin nedeninden önce gerçekleşebileceği veya gelecekteki olayların geçmişteki olayları etkileyebileceği fikridir. Geleneksel nedensellik anlayışına aykırı düşer; zira nedensellik genellikle nedenlerin etkilerden önce geldiğini varsayar. Retrokaçışsallık, fizik, felsefe ve bilim kurgu gibi çeşitli alanlarda tartışma konusu olmuştur.

Temel Kavramlar:

• Geleneksel Nedensellik: Nedenler etkilerden önce gelir. Örneğin, bir topa vurmak topun hareket etmesine neden olur.
• Retrokaçışsallık: Etkiler nedenlerden önce gelir. Örneğin, gelecekteki bir olay geçmişte bir etkinliğe neden olur.

Tartışma Alanları:

• Fizik: Bazı kuantum mekaniği yorumları retrokaçışsallık olasılığını gündeme getirmektedir. Özellikle Wheeler-Feynman emici teorisi ve gecikmiş seçim deneyi bu bağlamda incelenmektedir.
• Felsefe: Retrokaçışsallığın özgür irade, zaman ve nedensellik ilişkisi gibi temel felsefi kavramlarla nasıl bağdaşabileceği tartışılmaktadır.
• Paradokslar: Retrokaçışsallık, büyükbaba paradoksu gibi paradokslara yol açabilir. Bu paradokslar, geçmişi değiştirmenin mantıksal tutarsızlıklara neden olabileceğini gösterir.

Önemli Not: Retrokaçışsallık, yaygın olarak kabul edilmiş bir bilimsel teori değildir ve genellikle spekülatif bir kavram olarak ele alınır. Kanıtlar çoğunlukla teorik veya dolaylıdır.