radyoloji ne demek?

Radyoloji, x ışınları ve diğer görüntüleme yöntemlerinin tıpta tanı ve tedavi amacıyla kullanılmasıdır. Tanı ve tedavi amacıyla kullanılan yöntemlerden bazıları; ultrason, bilgisayarlı tomografi (CT), manyetik rezonans görüntüleme(MR), nükleer tıp yöntemleri, pozitron emisyon tomografi (PET), mamografi, floroskopi ve X ışını kullanan diğer bazı yöntemler olarak sıralanabilir. Bu yöntemlerin tanı amacıyla kullanımı, tıbbi görüntüleme ile elde edilen görüntülerden hastalıkların tespitinde yararlanılması şeklinde olurken, tedavi amacıyla kullanımı ise bazı cerrahi işlemlerin görüntüleme yöntemleri sayesinde daha az zararla yapılmasını sağlamalarıdır. Radyoloji iki ana başlığa ayrılır. Bunlar, "Diagnostik Radyoloji" ve "Radyoterapi" dir. Bazı radyolojik yöntemler aşağıda verilmiştir.

Ultrason yöntemleri

Ultrasonografi: Bu yöntemde X Işını değil, ses dalgaları kullanılır. Karındaki iç organları (taşların varlığı, tümör ve kitlelerin varlığı, üriner ve jinekolojik sistem incelenmesinde vs.) görüntülemede kullanılır. Hiçbir yan etkisi yoktur.¹
Doppler Ultrasonografi: Damarları görüntülemede kullanılır.²

Radyofrekans dalgaları ve manyetik alan

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): Belirli bir manyetik alan vektörünün hakim olduğu durumda bu manyetik alan içerisindeci canlı vücut bölümlerinden RF (Radyofrekans) dalgaları ile gönderilen enerjinin yansımalarının görüntü haline dönüştürülmesidir.³

Anjiografi

Genel olarak vücuttaki damarların kontrast maddeler kulanılarak görüntülenmesidir.⁴ Özellikle kalp ve beyin damarlarının görüntülemesinde kullanılır.

Teleradyoloji

Teleradyoloji, radyoloji görüntülerinin dijital olarak bilgisayarlar arasında internet ya da başka bağlantılar aracılığıyla bir noktadan bir başka noktaya gönderilebilmesidir. Bu yolla çok uzaklarda, hatta başka bir kıtada çekilen bir radyoloji görüntüsü saniyeler içinde binlerce kilometre uzaktaki bir radyolog tarafından değerlendirilebilmekte ve raporlanabilmektedir. Radyolog açığı olan bölgeler için oldukça yararlı bir işlemdir. Daha da ileriki yıllarda Pacs(resim arşivleme ve iletim sistemi)oldukça yaygın kullanılır hale gelecektir.

Tomografi

Tomografi, Fransız hekim Boccage tarafından 1915 yılında icat edildi. Tomografi bir organın 1 mm ile 10 mm arasında kesitlerinin görüntülerini verebilen tıbbi görüntüleme cihazıdır. Tomografi vücudun veya organların önden arkadaya, yukarıdan aşağıya ya da yatay sagital düzlemde incelenmesini sağlar. Tomografide de radyasyon mevcuttur. Radyolojik görüntülemeye nispeten hasta daha fazla x ışınına maruz kalır ve daha çok radyasyon alır. Tomografi denince akla Bilgisayarlı Tomografi (BT) gelir. Tomografi ile Bilgisayarlı Tomografi arasında bir fark yoktur aslında sadece isim farkıdır.

Gelişen tıbbi teknolojiler sayesinde tomografi de sürekli gelişmektedir. Verilen radyasyon dozu azaltılmakta, görüntü kalitesi iyileştirilmektedir.⁵

Kaynakça

Dış bağlantılar

Türk Medikal Radyoteknoloji Derneği
RSNA.org Radiological Society of North America. Radiology Continued Education and Research.
ACR.org National Guidelines for Use of Imaging Technologies and Radiology Jobs
MedPix Medical Image Database, Search & Download Images