qalyviz ne demek?

QALY (Quality-Adjusted Life Year), Türkçe'ye "Kaliteye Ayarlanmış Yaşam Yılı" olarak çevrilen bir sağlık çıktısı ölçüsüdür. Sağlık hizmetlerinin etkinliğini değerlendirmek ve kaynak tahsis kararlarını desteklemek amacıyla kullanılır.

• Tanım ve Amaç: QALY, yaşam süresini ve yaşam kalitesini bir araya getiren bir metriktir. Bir yılın mükemmel sağlık durumunda yaşanması 1 QALY olarak kabul edilir. Daha düşük bir sağlık durumunda geçirilen bir yıl ise 1'den daha düşük bir QALY değerine sahip olur. Amaç, farklı sağlık müdahalelerinin veya tedavilerin, hastaların yaşam sürelerini ve yaşam kalitelerini ne kadar artırdığını ölçmektir. Daha detaylı bilgi için: QALY Nedir?
• Hesaplanması: QALY, genellikle yaşam süresi (yıl) ile yaşam kalitesi (0 ile 1 arasında bir değer) çarpılarak hesaplanır. Yaşam kalitesi, anketler veya diğer değerlendirme araçları kullanılarak belirlenir. Örneğin, bir kişi bir hastalığa yakalanır ve bu hastalık yaşam kalitesini 0.6'ya düşürürse, bu kişi bu durumda bir yıl yaşadığında 0.6 QALY kazanmış olur.
• Kullanım Alanları: QALY, sağlık ekonomisi çalışmalarında, ilaçların maliyet-etkililik analizlerinde, sağlık politikalarının değerlendirilmesinde ve kaynak tahsis kararlarında yaygın olarak kullanılır. Sağlık hizmeti sağlayıcıları ve politika yapıcıları, QALY verilerini kullanarak hangi tedavilerin veya müdahalelerin daha fazla sağlık faydası sağladığını ve kaynakların en verimli şekilde nasıl kullanılacağını belirleyebilirler.
• Eleştiriler: QALY'nin bazı eleştirileri de bulunmaktadır. Örneğin, yaşam kalitesini ölçmenin subjektifliği, farklı hastalıklar ve durumlar için QALY değerlerini karşılaştırmanın zorluğu ve bazı gruplara (örneğin, engelliler veya yaşlılar) karşı ayrımcılık potansiyeli gibi konular eleştirilmektedir. Bu eleştirilere rağmen, QALY, sağlık çıktısını ölçmek ve karşılaştırmak için yaygın olarak kullanılan bir araç olmaya devam etmektedir.