ptsd ne demek?

Yanıtsız traumalara maruz kalmış bireylerde, genellikle yoğun ve kalıcı bir şekilde yaşanan belirtiler ve reaksiyonlar sergileyen bir psikiyatrik bozukluktur. PTSD, Post Travmatik Stres Bozukluğu'nun kısaltmasıdır. Bu bozukluğun en yaygın nedenleri fiziksel saldırı, cinsel istismar, doğal afetler, savaş, kaza gibi travmatik olaylardır. Bu tür olaylar sonucunda kişide güvensizlik hissi, korku, öfke, tedirginlik, kabuslar, tekrarlayan hatıralardan kaçınma, aşırı hassasiyet, uykusuzluk, konsantrasyon sorunları gibi birçok belirti ortaya çıkar.

PTSD, beyindeki stresle ilişkili bölgelerde ortaya çıkan bozulmalar sonucunda gelişir. Bu bölgelerdeki anormallikler, kişinin olayları hatırlama şeklini, gerçeklik algısını ve duygusal tepkisini etkiler. Görüntüleme teknolojisi kullanarak yapılan çalışmalar, beyindeki amygdala (duygusal tepkilerin düzenlendiği bölge) ve hipokampus (bellek ve çevresel bağlamları işleme alanı) gibi bölgelerin değiştiğini göstermektedir. Ayrıca kortizol ve noradrenalin gibi stres hormonlarının düzeyleri de etkilenmektedir.

PTSD belirtileri genellikle dört ana grupta sınıflandırılır:

1. Yeniden deneyimleme: Travmatik olayların tekrarlanan hatıraları, kabuslar ve gerçeklik dışı düşünceler şeklinde ortaya çıkar. Bu belirtiler, kişinin sürekli olayları hatırlamasına ve görsel, işitsel veya duygusal olarak o olayları yeniden yaşamasına neden olabilir.

2. Kaçınma: Kişi, travmatik olaylarla ilişkili durumları, insanları, düşünceleri veya duygusal tepkileri önlemek için çaba gösterir. Bunun sonucunda, üzerlerine konuşmak istemezler, duygusal bağlantıları önlerler ve aktivitelerden uzak dururlar. Ayrıca, travma ile ilişkili anıları bastırmaya çalışabilirler.

3. Anksiyete ve duygudurum değişiklikleri: Bu belirtiler arasında sürekli bir tedirginlik hissi, korku, öfke, irritabilite, sinirlilik ve depresyon yer alır. Ayrıca, güvensizlik, sürekli tetikte olma ve kolayca susturmakta zorlanma gibi durumlar da ortaya çıkabilir.

4. Hiperaktivasyon: Bu belirtiler, yüksek bir uyarılma durumu ve aşırı hassasiyet olarak görülür. Kişi uykusuzluk, konsantrasyon zorluğu, tahammülsüzlük ve aşırı tepkiler gösterebilir. Yüksek düzeyde stres hormonları salgılanır ve bu da kişinin sürekli bir savaş ya da kaç modunda olmasına neden olur.

PTSD tedavisinde terapi ve ilaçlar genellikle bir arada kullanılır. Bilişsel-davranışçı terapi (CBT), göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve tekrar işleme (EMDR) gibi terapi yöntemleri, travma sonrası etkilerin azaltılmasına ve kişinin yeniden sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesine yardımcı olabilir. İlaçlar ise semptomların hafifletilmesine ve daha etkili bir terapiye odaklanmaya yardımcı olabilir.