psikolojik etkileri ne demek?

Travmanın Psikolojik Etkileri

Travmatik bir olay, kişinin başa çıkma mekanizmalarını aşan, yoğun korku, çaresizlik veya dehşet duygularına neden olan olaydır. Travmanın psikolojik etkileri, olayın türüne, şiddetine, kişinin geçmiş deneyimlerine ve sosyal desteğine bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir.

Yaygın Psikolojik Etkiler:

• Duygusal Tepkiler:

  • Korku: Travmatik olayın tekrarlanma korkusu, geleceğe yönelik belirsizlik ve güvensizlik hissi.
  • Kaygı: Sürekli endişe hali, panik ataklar, huzursuzluk ve gerginlik.
  • Depresyon: Umutsuzluk, ilgi kaybı, enerji düşüklüğü ve intihar düşünceleri gibi belirtiler.
  • Öfke: Olayın sorumlularına, kendine veya dünyaya karşı yoğun öfke duygusu.
  • Suçluluk ve Utanç: Olayda hayatta kaldığı için suçluluk duyma veya olayla ilgili utanç hissetme. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/suçluluk%20duygusu
  • Uyuşukluk: Duygusal olarak donuk hissetme, olayla bağlantısızlık ve gerçeklikten kopma.

• Bilişsel Tepkiler:

  • Flashbackler: Olayın canlı ve rahatsız edici görüntüleri, sesleri veya duygularının aniden tekrar yaşanması.
  • Kabuslar: Travmatik olayla ilgili veya alakasız korkutucu rüyalar.
  • Konsantrasyon Zorluğu: Dikkatini toplamada güçlük, unutkanlık ve karar vermede zorlanma.
  • Bellek Sorunları: Olayın belirli kısımlarını hatırlayamama veya olayı parçalı ve tutarsız bir şekilde hatırlama. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/bellek%20sorunları
  • Negatif İnançlar: Kendine, dünyaya ve diğer insanlara karşı olumsuz inançlar geliştirme. Örneğin, "Dünya güvensiz bir yer" veya "Ben değersizim" gibi.

• Davranışsal Tepkiler:

  • Kaçınma: Travmayı hatırlatan yerlerden, kişilerden, aktivitelerden veya düşüncelerden kaçınma.
  • Uyarılma: Sürekli tetikte olma, kolayca irkilme, uyku sorunları ve sinirlilik.
  • Kendine Zarar Verme: Kendini kesme, yakma veya başka şekillerde zarar verme davranışları.
  • Madde Kullanımı: Alkol veya uyuşturucu kullanarak duygularla başa çıkmaya çalışma.
  • Sosyal İzolasyon: Diğer insanlardan uzaklaşma ve yalnız kalma isteği.

• Fiziksel Tepkiler:

  • Yorgunluk: Sürekli yorgun hissetme ve enerji eksikliği.
  • Uyku Sorunları: Uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorlanma. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/uyku%20sorunları
  • Baş Ağrıları: Sık sık baş ağrısı çekme.
  • Mide Problemleri: Hazımsızlık, mide bulantısı veya karın ağrısı gibi sorunlar.
  • Kas Gerginliği: Sürekli kas gerginliği ve ağrı.

Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB):

Travmatik bir olaydan sonra belirtilerin bir aydan uzun sürmesi ve kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemesi durumunda Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) tanısı konulabilir. TSSB, tedavi edilebilir bir durumdur ve psikoterapi (örneğin, Bilişsel Davranışçı Terapi veya EMDR) ve ilaç tedavisi gibi yöntemlerle tedavi edilebilir. Bkz: https://www.nedemek.page/kavramlar/travma%20sonrası%20stres%20bozukluğu

Önemli Not: Travma yaşayan herkes bu belirtilerin tamamını göstermez. Belirtilerin şiddeti ve süresi kişiden kişiye değişebilir. Eğer travmatik bir olay yaşadıysanız ve bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanından yardım almanız önemlidir.