prosimiyen ne demek?

Prosimiyenler (Ön Maymunlar)

Prosimiyenler, primatlar (memeliler sınıfının bir takımı) içinde yer alan, maymunlar ve insansı maymunlardan (antropoidler) evrimsel olarak daha eski bir grubu temsil eden canlılardır. "Prosimiyen" terimi, Latince'de "maymun öncesi" anlamına gelir. Bu grup, hem yaşayan hem de soyu tükenmiş türleri içerir.

Temel Özellikleri:

  • Fiziksel Özellikler: Genellikle daha küçük boyutlu, gececil yaşam tarzına uyum sağlamış büyük gözlere, keskin işitme duyusuna ve koku alma duyusuna sahiptirler. Burunları daha uzun ve ıslaktır (rhinarium).
  • Dağılım: Afrika, Asya ve Madagaskar'da yaygın olarak bulunurlar. Madagaskar, lemurların çeşitliliği açısından önemli bir merkezdir.
  • Beslenme: Böcekler, meyveler, yapraklar ve küçük omurgalılar gibi çeşitli besin kaynaklarıyla beslenirler.
  • Sosyal Yapı: Bazı türleri yalnız yaşarken, bazıları küçük aile grupları veya daha karmaşık sosyal yapılar içinde yaşarlar.
  • Evrimsel Önem: Prosimiyenler, primatların evrimsel tarihini anlamak için önemli bir köprü görevi görürler.

Önemli Prosimiyen Grupları:

  • Lemurlar: Sadece Madagaskar'da bulunan ve büyük bir çeşitliliğe sahip olan prosimiyenlerdir. Lemurlar
  • Loriler ve Galagolar: Afrika ve Asya'da yaşayan, gececil primatlardır. Loriler ve Galagolar
  • Tarsiyerler: Güneydoğu Asya'da yaşayan, gececil ve etçil primatlardır. Tarsiyerler

Prosimiyenlerin Sınıflandırılması:

Prosimiyenler, geleneksel olarak primatların bir alt takımı olarak kabul edilirdi. Ancak günümüzde filogenetik analizler, tarsiyerlerin maymunlar ve insansı maymunlarla (antropoidler) daha yakın akraba olduğunu göstermiştir. Bu nedenle, modern sınıflandırmada primatlar Haplorhini (kuru burunlu primatlar: tarsiyerler, maymunlar, insansı maymunlar) ve Strepsirrhini (ıslak burunlu primatlar: lemurlar, loriler, galagolar) olarak ikiye ayrılır. Prosimiyen terimi artık taksonomik bir grup değil, evrimsel bir kategori olarak kullanılmaktadır.