poka-yoke ne demek?

Poka-Yoke Nedir?

Poka-yoke (ポカヨケ), Japonca kökenli bir terim olup, "hata önleme" veya "hatadan arındırma" anlamına gelir. Üretim süreçlerinde hataları oluşmadan önce engellemek veya tespit etmek için kullanılan teknikler ve mekanizmalar bütünüdür. Amaç, hatalı ürünlerin üretilmesini veya hatalı işlemlerin yapılmasını engelleyerek kaliteyi artırmak ve maliyetleri düşürmektir.

Poka-yoke, sadece üretim süreçleriyle sınırlı kalmayıp, hizmet sektöründe ve hatta günlük hayatta da uygulanabilir. Temel prensibi, bir hatanın oluşmasını mümkün olduğunca engellemek veya oluştuğunda anında uyarı vererek düzeltme imkanı sağlamaktır.

Poka-yoke'nin Temel İlkeleri:

• Hata Kaynağını Belirleme: Hataların nerede ve neden oluştuğunu anlamak, etkili poka-yoke çözümleri geliştirmek için kritik öneme sahiptir.
• Engelleme ve Tespit: Hataların oluşmasını engellemek (önleyici poka-yoke) veya oluştuktan sonra tespit etmek (tespit edici poka-yoke).
• Basit ve Kullanıcı Dostu Çözümler: Poka-yoke çözümleri karmaşık ve maliyetli olmak zorunda değildir. Aksine, basit, anlaşılır ve kolay uygulanabilir çözümler daha etkilidir.
• Sürekli İyileştirme: Poka-yoke, sürekli iyileştirme felsefesinin bir parçasıdır. Mevcut çözümleri sürekli olarak gözden geçirmek ve iyileştirmek önemlidir.

Poka-yoke'nin Faydaları:

• Kaliteyi artırır.
• Üretim maliyetlerini düşürür.
• İş güvenliğini artırır.
• Verimliliği artırır.
• Müşteri memnuniyetini artırır.

Poka-yoke Örnekleri:

• Bir makinenin koruyucu kapağı açılmadan çalışmasını engelleyen sensörler.
• Yanlış parçaların bir araya getirilmesini engelleyen şekil farklılıkları.
• Bir vidayı sıkmadan sonra otomatik olarak devre dışı kalan tornavida.
• Yazılımda, yanlış formatta girilen verileri kabul etmeyen uyarı mekanizmaları.

Poka-yoke Çeşitleri:

• Önleyici Poka-Yoke: (https://www.nedemek.page/kavramlar/%C3%96nleyici%20Poka-Yoke) Hataların oluşmasını tamamen engelleyen sistemlerdir. Örneğin, bir parçanın sadece doğru şekilde takılabilmesini sağlayan tasarım değişiklikleri.
• Tespit Edici Poka-Yoke: (https://www.nedemek.page/kavramlar/Tespit%20Edici%20Poka-Yoke) Hataların oluşmasını engelleyemese de, oluştuğu anda operatörü uyaran veya makineyi durduran sistemlerdir. Örneğin, eksik bir parçanın varlığını algılayan bir sensör.