platonik ne demek?

Platonizm ya da Platonik felsefe, Antik Yunan filozofu Platon'un düşünceleri ve onun takipçileri tarafından geliştirilen felsefi bir sistemdir. MÖ 4. yüzyılda Atina'da yaşayan Platon, Batı felsefesinin en etkili figürlerinden biri olarak kabul edilir. Platon'un felsefesi; metafizik, epistemoloji, etik ve siyaset gibi çeşitli alanlarda derinlemesine etkili olmuştur. İşte Platonik felsefenin bazı temel kavramları:

1. İdealar (Formlar) Kuramı: Platon'un en bilinen teorilerinden biridir. Bu kurama göre, duyusal dünyada gördüğümüz nesneler mükemmel olmayan kopyalardır ve bu nesnelerin "ideal" formlarına ait birer gölgedirler. Asıl gerçeklik, bu değişmez ve zamanüstü "idealar dünyası"dır.

2. Diyalektik Yöntem: Platon, felsefi doğruları diyaloglar yoluyla araştırmanın önemine inanıyordu. Bu yöntem, sorular sorarak ve bu sorulara verilen cevapları sorgulayarak gerçeğe ulaşmayı amaçlar.

3. Ruh ve Beden Dualizmi: Platon, ruh ve bedenin ayrı varlıklar olduğunu savunur. Ruh, bedenin ölümünden sonra varlığını sürdüren ölümsüz bir varlıktır ve idealar dünyasına aittir.

4. Bilgi ve Anımsama: Platon'a göre bilgi, duyular yoluyla değil, anımsama (recollection) yoluyla elde edilir. Ruh, idealar dünyasında bildiklerini bu dünyada yeniden hatırlar.

5. Adalet ve Devlet: Platon, "Devlet" adlı eserinde, ideal bir devletin nasıl olması gerektiğini tartışır. Bu ideal devlette, adalet, toplumun her kesiminin kendi üzerine düşeni yapması ile sağlanır. Filozof-kral, bu ideal devletin yöneticisi olmalıdır.

6. Erdem ve Mutluluk: Platon, erdemin bilgiyle bağlantılı olduğunu ve gerçek mutluluğa ulaşmanın erdemli bir hayat sürmekle mümkün olduğunu savunur.

Platon tek başına değil, onun ardından gelen birçok yorumcu ve filozof da Platonik düşünceyi geliştirmiş ve etkilemiştir. Yeni Platonculuk, Platon'un fikirlerini, özellikle Plotinus gibi filozoflar sayesinde, daha mistik ve dini bir bağlama oturtarak Hristiyan ve İslam düşüncesine de etki etmiştir.