pire ne demek?

Pire, Siphonaptera takımını oluşturan kanatsız, küçük, kan emici 1.600 dolayında böcek türüne verilen genel bir addır.

Tropik, astropik ve ılıman bölgelerden kutup bölgelerine kadar yayılmış olan bu böcekler özelleşmiş vücut yapıları sayesinde memelilerin ve kuşların derisine tutunarak kanlarını emer, konakları arasında yer değiştirirken son derece tehlikeli hastalıkları da bulaştırabilir. Vebanın insanlara bulaşmasında baş rolü oynayan keme piresi (Xenopsylla cheopis) ve akrabaları ortaçağda Avrupa nüfusunun yaklaşık dörtte birinin ölümünden sorumludur. Pireler dış parazitlerdir. Memelilerin ve kuşların kanlarını emerek yaşamlarını sürdürürler. Boyları 1,5 milimetreden 3,3 milimetreye kadar değişiklik gösterir. Hızlı hareket edebilen genelde koyu renkli canlılardır. Genellikle köpek, kedi, insan, tavşan ve kümes hayvanlarında bulunurlar ve ısırdıkları yerleri uyuşturmak için kullandıkları salgı kaşıntı yaratır. Alerjik reaksiyon gösterildiği takdirde deride kızarıklıklar oluşur. Taşıdıkları Yersinia pestis adlı bakteri insanlara bulaştığında ölümcül hıyarcıklı veba hastalığı meydana gelebilir. Özel tasarlanmış ayakları sayesinde şu ana dek evrende bilinen en hızlı ivmelenmeye sahip canlıdır. Yerden fırlatılan bir uzay roketinden ağırlık-hız oranına göre yaklaşık 40 kat daha hızlıdır. Bu yüzden pireler ışınlanmış gibi anlık farklı yerlerde gözükür. Pirenin hızı saniyede 2m/s, saatte 7km/h dir.1

Pireler kendi boyutuna göre en uzağa zıplayan canlıdır.2

Bir klasik tabanca mermi hızı saniyede 330m/s dir, saatte 1188km/h yapar.

Ses hızı 20°C sıcaklıkta 343,2 m/s, 1235,5 km/h dir.

Üreme evreleri

Türlerine bağlı olarak pireler 1,5 ila 4,5 mm boyutlarına ulaşır. Tüm pire türleri dört gelişme aşamasından geçerler:

  • Verimli dişiler tek seferde 50 yumurtaya kadar bırakabilirler. Hayatı boyuncada 400 kadar yumurta bırakabilir.Yumurtalarını insanların ve hayvanların üzerine, giyim eşyalarına, aynı zamanda yataklara, koltuklara, döşeme boşluklarına, halılara vb yerlere yumurtalarını bırakabilirler. Ancak, yumurtanın gelişmesi belirli bir sıcaklık aralığı gerektirir. Sıcaklık  10 °C'nin altına düşerse, gelişim duraksayabilir.
  • Yumurtaların larvaya  dönüşmeleri  yaklaşık 3 ila 10 gün  arasında sürer. Larvalar, yetişkin pireler veya ölü deri parçacıkları veya diğer organik kalıntıların dışkısı ile beslenir. Larvalar henüz kan ememezler. Larva aşaması Pire kontrolünün çok kolay olduğu  bir aşamadır.
  • Larvalar 7 ila 14  gün sonra pupa evresine geçiş yaparlar. Bununla birlikte, koşullar oluşmadığında pupa evresinin tamamlanması birkaç ay duraksayabilir.
  • Yaklaşık 14 günlük  pupa aşamasından sonra yetişkin evresine geçiş yaparlar.Uygun konakçıyı bulmaları durumunda 24 saat içinde kan emmeye başlar  ve yumurta bırakırlar pirelerin yaşam döngüsü bu şekilde devam eder. Yetişkin pirelerin ortalama ömürleri yaklaşık 4-12 hafta arasındadır

Kaynakça

Orijinal kaynak: pire. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

Kategoriler