peltier ne demek?

Peltier Elemanı Hakkında Bilgi

Peltier elemanı, diğer adıyla termoelektrik soğutucu (TEC), elektriksel enerji kullanarak ısı transferi yapan bir yarı iletken cihazdır. 1834 yılında Jean Charles Athanase Peltier tarafından keşfedilmiştir.

Çalışma Prensibi:

Peltier elemanının çalışma prensibi, Peltier etkisi'ne dayanır. Bu etki, iki farklı metal veya yarı iletkenin birleşim yerinden elektrik akımı geçirildiğinde, bir birleşim yerinde ısının soğurulmasına (soğuma) ve diğer birleşim yerinde ısının yayılmasına (ısınma) neden olur.

Yapısı:

Tipik bir Peltier elemanı, n-tipi ve p-tipi yarı iletken malzemelerden (genellikle bizmut tellürid - Bi2Te3) yapılmış bir dizi küçük küpten oluşur. Bu küpler, elektriksel olarak seri ve termal olarak paralel olacak şekilde düzenlenirler. Küplerin iki tarafı, seramik plakalarla kaplanır.

Kullanım Alanları:

Peltier elemanları, çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır:

• Soğutma: Küçük boyutlu soğutucular (örneğin, taşınabilir buzdolapları, laboratuvar ekipmanları, elektronik bileşenlerin soğutulması)
• Isıtma: Hassas sıcaklık kontrolü gerektiren uygulamalar (örneğin, tıbbi cihazlar, bilimsel ekipmanlar)
• Termoelektrik Jeneratörler: Isı enerjisini elektrik enerjisine dönüştürme (düşük verimli)

Avantajları:

• Hareketli parça içermemesi (daha az bakım)
• Kompakt boyut
• Hassas sıcaklık kontrolü
• Çevre dostu (soğutucu gaz içermemesi)

Dezavantajları:

• Düşük enerji verimliliği
• Sınırlı soğutma kapasitesi
• Yüksek maliyet

Performansı Etkileyen Faktörler:

• Uygulanan akım
• Sıcaklık farkı
• Elemanın malzeme özellikleri
• Isı dağıtım sistemi

Önemli Not: Peltier elemanları, ısıyı bir taraftan diğerine taşıdığı için, ısınan tarafın etkili bir şekilde soğutulması gerekmektedir. Aksi takdirde, elemanın soğutma performansı düşer ve hatta eleman zarar görebilir. Bu nedenle, genellikle ısı emiciler (heatsink) ve fanlar ile birlikte kullanılırlar.