parkinson ne demek?

Parkinson hastalığı, beyindeki dopamin üretimini kontrol eden hücrelerin kademeli olarak ölmesiyle karakterize, ilerleyici bir nörodejeneratif hastalıktır. Bu dopamin eksikliği, hastalığın karakteristik belirtilerine yol açar. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve yaşlanma gibi birçok faktörün rol oynadığı düşünülmektedir.

Parkinson Hastalığının Belirtileri:

Parkinson hastalığının belirtileri yavaş yavaş başlar ve yıllar içinde kötüleşir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Titreme (tremor): Genellikle bir el veya parmakta başlar, istirahat halinde daha belirgindir ve hareketle azalabilir.
• Kas sertliği (rigidity): Kasların kasılması ve hareket kısıtlılığına neden olur. Doktorlar bunu "dişli çark" hissi olarak tanımlar.
• Hareket yavaşlığı (bradykinesia): Hareketlerin başlatılması ve gerçekleştirilmesi zorlaşır. Yürüyüş yavaşlar ve adımlar küçülür.
• Denge bozukluğu (postural instability): Denge ve koordinasyon sorunları yaşanır, düşme riski artar.

Diğer Belirtiler:

Yukarıdakilere ek olarak, Parkinson hastalığı aşağıdaki belirtilere de neden olabilir:

• Yüz ifadesinin kaybı (mask-like face): Yüz ifadesi azalır ve donuk bir görünüm ortaya çıkar.
• Konuşma bozuklukları (dysarthria): Konuşma sessizleşir, monotonlaşır ve anlaşılması zorlaşır.
• Yutma güçlüğü (dysphagia): Yemek yutmakta zorluk çekilir.
• Uyku bozuklukları: Uykusuzluk, uykuya dalmada zorluk ve REM uykusu davranış bozukluğu gibi sorunlar yaşanabilir.
• Depresyon ve anksiyete: Ruh halinde değişiklikler yaygındır.
• Koku alma duyusunda azalma (anosmia): Bazı hastalarda koku alma duyusunda azalma veya kayıp olabilir.
• Kabızlık: Sindirim sistemi sorunları yaşanabilir.
• Düşünme ve hafıza sorunları (kognitif bozukluk): Hastalığın ilerleyen evrelerinde demans gelişebilir.

Teşhis:

Parkinson hastalığının kesin bir teşhisi yoktur. Doktor, hastanın tıbbi öyküsünü alır, nörolojik muayene yapar ve diğer hastalıkları dışlamak için testler isteyebilir. Teşhis genellikle belirtilerin varlığı ve ilerlemesine dayanır.

Tedavi:

Parkinson hastalığının tedavisi semptomları yönetmeye ve yaşam kalitesini iyileştirmeye odaklanır. Tedavi seçenekleri şunları içerir:

• İlaçlar: Dopaminin etkisini taklit eden veya dopamin üretimini artıran ilaçlar kullanılır.
• Fizik tedavi: Hareket kabiliyetini korumak ve iyileştirmek için egzersizler ve terapi uygulanır.
• Mesleki terapi: Günlük yaşam aktivitelerini kolaylaştırmak için yardımcı araçlar ve teknikler öğretilir.
• Konuşma terapisi: Konuşma bozukluklarının giderilmesine yardımcı olur.
• Derin beyin stimülasyonu (DBS): İlaçlara yanıt vermeyen hastalar için cerrahi bir seçenektir.

Parkinson hastalığı kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Tedavi, hastalığın semptomlarını yönetmeye ve yaşam kalitesini korumaya yardımcı olur, ancak hastalığın ilerlemesini tamamen durduramaz. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Bu bilgiler tıbbi tavsiye yerine geçmez. Parkinson hastalığı şüphesi olan herkes bir doktora danışmalıdır.