papaz ne demek?

Papaz, Hristiyan din adamları için Türkçede bazen küçümseyici anlamda da kullanılan sözcük. Türkçeye 1300'lü yıllarda Rumca papas sözcüğünden geçmiştir.¹ Türkçede rahip sözcüğü de bazen papaz anlamında kullanılır ancak her rahip bir papaz ve her papaz da rahip değildir. Rahip sözcüğü zaman zaman İslam dışındaki dinlerdeki din adamları için de kullanılır. Rahip sözcüğü Arapça kökenlidir.² Farsça kökenli³ peder sözcüğü de Türkçede zaman zaman papaz anlamında kullanılır.⁴

Papaz kelimesinin diğer dillerdeki kökü Yunanca büyük, ileri gelen mânâsındaki presbus'tan gelir. Rahip sözcüğü Arapça rahab (korku, hürmet) kökünden gelir.⁵ Peder sözcüğü ise "baba" anlamına gelir.⁶

Papaz bazı Hristiyan kiliselerinde episkopos ile diyakoz arasında yer alan din adamıdır. Temel görevleri sakramentleri idare etmektir.

Ortodoks Kilisesinde

Ortodoks kilisesi'nde papaz, kutsal merasimleri ya da ibadetleri yerine getiren kişidir. Kutsal Yağ Sürme ayini, nişan töreni veya klasik ayinleri gerçekleştirir. Episkoposun aksine papaz, diyakozlar gibi evlenebilir.

Katolik Kilisesinde

Roma Katolik Kilisesi'nde papazlar 6-7 yıllık bir eğitimden sonra episkopos tarafından bu rütbeye çıkarılırlar. Papazlığa adım atma ayini ile beraber bu kişi vaaz etme ve sakramentleri yönetme yetkisini alır. En önemli görevlerden birisi ayin sırasında Efkaristiyayı yerine getirmektir. Katolik inanca göre Efkaristiya, İsa'nın gerçek bedeni ve gerçek kanıdır. Ayin sırasında şarap, kana ve ekmek de bedene dönüşür.⁷

Papazlığın Ahit'te yer almasına karşın bunun tamamıyla ifade bulması 2. yüzyılı bulmuştur. O zamana kadar bütün cemaatler bir episkopos veya presbiter (ileri gelen, rahip) tarafından yönlendirilmiştir. Cemaatler büyüyüp daha çok ruhbana ihtiyaç duyunca episkoposlar daha yüksek seviyeli ruhbanlar haline gelerek yanlarına her şehirde birden fazla cemaatle yapılan Efkaristya sırasında yardım eden yardımcı rahipler (papazlar) almışlardır. Diyakoz (hizmetli) da kiliselere ait varlıkları ve yoksullara yardım işlerini idare eden kişiler olarak zaman içinde bu şekilde ortaya çıkmıştır.