pankreatit ne demek?
Pankreatit, pankreasın iltihaplanmasıdır. Pankreas, midenin arkasında bulunan ve sindirim enzimleri ve insülin gibi hormonlar üreten bir organdır. Pankreatitin iki ana tipi vardır: akut ve kronik.
Akut Pankreatit:
- Belirtiler: Ani ve şiddetli karın ağrısı (genellikle üst karında, sırtınıza yayılabilir), bulantı, kusma, ateş, hızlı kalp atışı. Ağrı genellikle yemek yedikten sonra kötüleşir.
- Nedenler: En sık görülen nedenler safra taşları ve alkol tüketimidir. Diğer nedenler arasında yüksek trigliserit seviyeleri, bazı ilaçlar, enfeksiyonlar ve bazı tıbbi prosedürler yer alabilir.
- Tedavi: Tedavi, destekleyici bakım, ağrı yönetimi ve sebebin ele alınmasını içerir. Hastanede kalış gerekebilir, sıvı verilmesi ve beslenmenin durdurulması veya özel bir diyet uygulanması gerekebilir. Ciddi vakalarda cerrahi gerekebilir.
- Komplikasyonlar: Enfeksiyon (pankreas apsesi), safra kesesi iltihabı (kolesistit), pankreas nekrozu (pankreas dokusunun ölümü), solunum problemleri, böbrek yetmezliği.
Kronik Pankreatit:
- Belirtiler: Karın ağrısı (genellikle sürekli ve şiddetli), kilo kaybı, yağlı dışkı (steatore), diyabet, sarılık. Belirtiler yavaş yavaş ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir.
- Nedenler: Alkol tüketimi en sık görülen nedendir. Diğer nedenler arasında genetik faktörler, safra taşları ve bazı otoimmün hastalıklar yer alabilir.
- Tedavi: Tedavi, ağrı yönetimi, pankreas enzimlerinin takviyesi ve diyabet yönetimini içerir. Alkolü bırakmak çok önemlidir. Bazı durumlarda cerrahi gerekebilir.
- Komplikasyonlar: Pankreas kanseri, diyabet, malnütrisyon, pankreas yetmezliği.
Pankreatitin Tanısı:
- Kan testleri: Amylaz ve lipaz gibi pankreas enzimlerinin seviyelerini ölçer.
- Görüntüleme testleri: Ultrason, BT taraması ve MRG gibi testler pankreasın durumunu değerlendirmek için kullanılır.
- Endoskopik geriye doğru kolanjiyopankreatografi (ERCP): Safra yollarını ve pankreas kanallarını incelemek ve tedavi etmek için kullanılan bir prosedürdür.
Önemli Not: Bu bilgiler sadece genel bilgi amaçlıdır ve tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Pankreatit şüphesi olan herkes hemen bir doktora başvurmalıdır. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonların önlenmesinde çok önemlidir.