paleografya ne demek?
Paleografya Hakkında Bilgi
Paleografya, eski yazıların incelenmesi bilimidir. Kelime kökeni olarak Yunanca palaios (eski) ve graphein (yazmak) kelimelerinden türetilmiştir. Paleografya, sadece yazıların okunması değil, aynı zamanda yazıların ait olduğu dönemin, coğrafyanın ve kültürel özelliklerinin anlaşılmasına da yardımcı olur. Bir nevi yazı bilimi olarak da kabul edilebilir.
Paleografyanın Amaçları:
- Eski yazıları okumak ve anlamlandırmak.
- Yazıların tarihlendirilmesini yapmak (tarihlendirme).
- Yazıların coğrafi kökenlerini belirlemek.
- Yazıların ait olduğu kültür ve medeniyet hakkında bilgi edinmek.
- Yazı malzemelerini ve tekniklerini incelemek.
- El yazısı türlerini sınıflandırmak.
Paleografyanın Önemi:
- Tarih araştırmalarına katkı sağlar.
- Arkeolojik buluntuların yorumlanmasına yardımcı olur.
- Eski edebiyat eserlerinin anlaşılmasını sağlar.
- Hukuk tarihi araştırmalarında önemli bir role sahiptir.
- Dinler tarihi çalışmalarında kaynak teşkil eder.
Paleografyanın Alt Dalları:
- Latin Paleografyası: Latin alfabesiyle yazılmış eski metinleri inceler.
- Yunan Paleografyası: Yunan alfabesiyle yazılmış eski metinleri inceler.
- Slav Paleografyası: Slav dillerinde yazılmış eski metinleri inceler.
- Oryantal Paleografya: Doğu dillerinde (Arapça, Farsça, İbranice, vb.) yazılmış eski metinleri inceler.
- Türk Paleografyası: Türk yazı sistemleriyle (Göktürk, Uygur, Osmanlıca, vb.) yazılmış eski metinleri inceler (Osmanlıca).
Paleografyanın Yöntemleri:
- Yazı Karakterlerinin İncelenmesi: Harflerin şekli, boyutu, eğimi ve birbirleriyle olan ilişkileri incelenir.
- Kısaltmaların ve Sembollerin İncelenmesi: Metinlerde kullanılan kısaltmaların ve sembollerin anlamları çözülmeye çalışılır.
- Yazı Malzemelerinin İncelenmesi: Papirüs, parşömen, kağıt gibi yazı malzemelerinin özellikleri incelenir.
- Mürekkep ve Kalemlerin İncelenmesi: Kullanılan mürekkep ve kalemlerin türleri ve özellikleri incelenir.
- Metinlerin Dilbilgisel ve Sözcüksel İncelenmesi: Metinlerin dilbilgisel yapısı ve kullanılan kelimelerin anlamları incelenir.
Paleografya, disiplinlerarası bir bilim dalı olup, tarih, arkeoloji, filoloji, sanat tarihi gibi birçok alanla işbirliği içerisindedir.