otodeterminizm ne demek?

Otodeterminizm

Otodeterminizm, bireyin kendi eylemlerini özgür iradesiyle ve içsel motivasyonlarıyla belirleyebilme yeteneğini ifade eden psikolojik bir kavramdır. Bu kavram, bireyin davranışlarının dışsal baskılar veya zorlamalar yerine, kişisel değerleri, ilgi alanları ve ihtiyaçları doğrultusunda şekillendiğini savunur.

Temel İlkeler:

• Özerklik: Bireyin kendi kararlarını verme ve eylemlerini yönlendirme özgürlüğüne sahip olması. (https://www.nedemek.page/kavramlar/özerklik)
• Yeterlilik: Bireyin belirli bir görevi başarıyla yerine getirebileceğine dair inancı ve yeteneklerine güvenmesi.
• İlişkililik: Bireyin diğer insanlarla anlamlı ve destekleyici ilişkiler kurma ihtiyacı.

Otodetermine Davranışın Özellikleri:

• İçsel Motivasyon: Eylemlerin temelinde dışsal ödüllerden ziyade kişisel ilgi ve tatmin duygusu yatar. (https://www.nedemek.page/kavramlar/içsel%20motivasyon)
• Kendine Güven: Birey, hedeflerine ulaşabileceğine ve zorlukların üstesinden gelebileceğine inanır.
• Sorumluluk: Birey, eylemlerinin sonuçlarının sorumluluğunu üstlenir ve kararlarının arkasında durur.

Otodeterminizm Teorisi:

Edward Deci ve Richard Ryan tarafından geliştirilen Otodeterminizm Teorisi (ODT), insan motivasyonunu ve kişiliğini anlamak için bir çerçeve sunar. ODT'ye göre, özerklik, yeterlilik ve ilişkililik ihtiyaçlarının karşılanması, bireyin psikolojik iyi oluşunu ve motivasyonunu artırır.

Önemli Not: Otodeterminizm, bireyin her zaman tamamen özgür olduğu ve dış etkenlerden bağımsız hareket ettiği anlamına gelmez. Ancak, bireyin eylemlerini şekillendirmede içsel motivasyonların ve özgür iradenin önemli bir rol oynadığını vurgular.