ortopne ne demek?

Ortopne, yatarken nefes darlığı yaşama durumudur. Kişi sadece oturur veya ayakta dururken rahat nefes alabilir. Yatarken nefes almakta güçlük çekmesi, vücuttaki sıvı birikimi (özellikle akciğerlerde), kalp yetmezliği veya diğer solunum sistemi sorunlarından kaynaklanabilir.

Ortopnenin nedenleri:

• Kalp yetmezliği: En yaygın nedenlerden biridir. Kalp yeterince kan pompalayamadığında, akciğerlerde sıvı birikmesi (pulmoner ödem) oluşur ve nefes almayı zorlaştırır. Yatar pozisyonda, sıvı akciğerlere daha fazla birikir ve nefes darlığı şiddetlenir.

• Kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH): KOAH, akciğerlerin hava akışını kısıtlayan bir durumdur. Yatar pozisyonda, diyaframın hareketi kısıtlanır ve nefes almak zorlaşır.

• Astım: Şiddetli astım ataklarında, hava yollarının daralması ortopneye neden olabilir.

• Pnömoni (zatürre): Akciğer enfeksiyonu, akciğerlerde sıvı birikmesine ve nefes darlığına yol açabilir.

• Pleurisy (Plevrit): Akciğer zarlarını kaplayan zarların iltihaplanmasıdır. Nefes almayı ağrılı hale getirir ve nefes darlığına yol açabilir.

• Pulmoner emboli: Akciğerlere kan pıhtısı kaçmasıdır. Ciddi nefes darlığına ve ortopneye neden olabilir.

• Obezite: Fazla kilo, diyaframın hareketini kısıtlayarak nefes almayı zorlaştırabilir.

• Uyku apnesi: Uyku sırasında solunum durmaları yaşanması, vücutta oksijen seviyesinin düşmesine ve nefes darlığına yol açabilir.

Ortopnenin belirtileri:

• Yatarken nefes darlığı
• Oturur veya ayakta dururken nefes darlığının azalması
• Nefes almak için yastık kullanma ihtiyacı (yüksek yastık kullanarak biraz daha dik pozisyon almak)
• Öksürme
• Hırıltı
• Göğüste sıkışma hissi
• Hızlı nefes alma (taşipne)
• Maviye çalan dudaklar ve tırnaklar (siyanoz)

Ortopne teşhisi:

Doktor, fizik muayene, tıbbi geçmiş ve çeşitli testler yaparak ortopnenin nedenini belirler. Bu testler arasında:

• Stetoskopla akciğer ve kalp dinleme: Anormal sesler tespit edilebilir.
• Göğüs röntgeni: Akciğerlerde sıvı birikimi veya diğer anormallikleri gösterir.
• EKG: Kalp ritmi ve elektriksel aktivitesini değerlendirir.
• Ekokardiyografi (ekokardiyogram): Kalbin yapısını ve işlevini görüntüler.
• Kan testleri: Enfeksiyon, kalp yetmezliği veya diğer durumları gösterir.
• Solunum fonksiyon testleri (spirometri): Akciğer fonksiyonlarını değerlendirir.

Ortopnenin tedavisi:

Ortopnenin tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:

• İlaçlar: Kalp yetmezliği, astım, KOAH veya enfeksiyon gibi altta yatan durumların tedavisi için ilaçlar verilebilir.
• Oksijen tedavisi: Oksijen seviyesini artırmak için oksijen verilebilir.
• Diyet değişiklikleri: Özellikle kalp yetmezliği veya obezite varsa, tuz alımını azaltmak ve sağlıklı bir diyet uygulamak faydalıdır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Sigara bırakma, düzenli egzersiz ve kilo yönetimi önemlidir.
• Cerrahi: Bazı durumlarda, örneğin pulmoner emboli veya kalp ameliyatı gerekebilir.

Önemli Not: Ortopne ciddi bir durum olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Eğer yatarken nefes darlığı yaşıyorsanız, hemen bir doktora başvurmanız önemlidir. Bu bilgiler tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Teşhis ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalısınız.