omurilik yaralanmalari ne demek?
Omurilik Yaralanmaları Hakkında Bilgi
Omurilik yaralanmaları, omuriliğe gelen travma sonucu sinir fonksiyonlarında hasar meydana gelmesi durumudur. Bu hasar, motor (hareket), duyusal (hissetme) ve otonom (istem dışı fonksiyonlar) işlevlerde kayıplara neden olabilir.
Nedenleri:
- Trafik kazaları
- Düşmeler
- Şiddet olayları
- Spor yaralanmaları
- Doğumsal anomaliler
- Tümörler
- Enfeksiyonlar
Sınıflandırma:
Omurilik yaralanmaları, yaralanmanın şiddetine ve yerine göre farklı şekillerde sınıflandırılır. En yaygın sınıflandırma yöntemleri şunlardır:
- Tam Yaralanma: Omuriliğin tamamen kesilmesi veya hasar görmesi sonucu, yaralanma seviyesinin altında motor ve duyusal fonksiyonların tamamen kaybolmasıdır.
- Kısmi Yaralanma: Omuriliğin kısmi olarak hasar görmesi sonucu, yaralanma seviyesinin altında bazı motor ve duyusal fonksiyonların korunmasıdır. Kısmi yaralanmalarda, farklı varyasyonlar görülebilir (örneğin, sadece bir tarafta felç olması veya sadece duyusal kayıp olması gibi).
- Yüksekten Düşme: https://www.nedemek.page/kavramlar/yüksekten%20düşme önemli bir omurilik yaralanması sebebidir.
- Trafik Kazası: https://www.nedemek.page/kavramlar/trafik%20kazası da önemli bir omurilik yaralanması sebebidir.
Seviyeye Göre Etkileri:
Yaralanmanın omurilikteki seviyesi, hangi vücut fonksiyonlarının etkileneceğini belirler.
- Servikal (Boyun) Yaralanmaları: Kollarda, bacaklarda ve gövdede felce (tetrapleji veya kuadripleji) neden olabilir. Solunum problemleri de görülebilir.
- Torasik (Sırt) Yaralanmaları: Bacaklarda felce (parapleji) ve gövdede kontrol kaybına neden olabilir.
- Lumbal (Bel) ve Sakral (Kuyruk Sokumu) Yaralanmaları: Bacaklarda ve ayaklarda felce, bağırsak ve mesane kontrolünde sorunlara neden olabilir.
Belirtiler:
- Hareket kaybı
- His kaybı
- Bağırsak ve mesane kontrolünde sorunlar
- Cinsel fonksiyon bozuklukları
- Spazmlar
- Ağrı
- Solunum problemleri
Tedavi:
Omurilik yaralanmalarının tedavisi, yaralanmanın şiddetine ve seviyesine göre değişir.
- Akut Tedavi: Yaralanmadan hemen sonraki ilk müdahale, omuriliğin daha fazla zarar görmesini engellemeyi ve hayati fonksiyonları desteklemeyi amaçlar.
- Rehabilitasyon: Rehabilitasyon, hastanın mümkün olan en iyi fonksiyonel seviyeye ulaşmasına yardımcı olmayı amaçlar. Fizyoterapi, ergoterapi, konuşma terapisi ve psikolojik destek gibi çeşitli terapiler içerir.
- Cerrahi: Bazı durumlarda, omuriliğe baskı yapan kemik veya disk parçalarını çıkarmak veya omurgayı stabilize etmek için cerrahi gerekebilir.
- İlaç Tedavisi: Ağrı yönetimi, spazmları kontrol etme ve diğer komplikasyonları tedavi etme amacıyla ilaçlar kullanılabilir.
Komplikasyonlar:
Omurilik yaralanmaları, çeşitli komplikasyonlara neden olabilir:
Prognoz:
Omurilik yaralanmalarının prognozu, yaralanmanın şiddetine, seviyesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tam yaralanmalarda, fonksiyonel iyileşme olasılığı daha düşüktür. Kısmi yaralanmalarda ise, rehabilitasyon ile önemli ölçüde iyileşme sağlanabilir.