nlp ne demek?
Doğal Dil İşleme (NLP)
Doğal Dil İşleme ( NLP - Natural Language Processing), bilgisayarların insan dilini anlamasını, yorumlamasını ve üretmesini sağlayan bir yapay zeka (YZ) dalıdır. Temel amaç, makinelerin insanlar gibi iletişim kurabilmesini ve doğal dilin karmaşıklıklarını çözebilmesini sağlamaktır.
NLP'nin Temel Bileşenleri:
- Doğal Dil Anlama (NLU - Natural Language Understanding): Bilgisayarların yazılı veya sözlü dili analiz ederek anlam çıkarmasını içerir. Bu, metnin veya konuşmanın ne hakkında olduğunu, hangi duyguları ifade ettiğini ve hangi bilgileri içerdiğini anlamayı kapsar.
- Doğal Dil Üretimi (NLG - Natural Language Generation): Bilgisayarların anlaşılır ve tutarlı metinler veya konuşmalar üretmesini sağlar. Bu, veri analizinden elde edilen bilgileri özetlemek, sorulara yanıt vermek veya yaratıcı metinler oluşturmak gibi çeşitli amaçlarla kullanılabilir.
NLP'nin Kullanım Alanları:
- Çeviri: Farklı diller arasında otomatik çeviri yapılması.
- Sohbet Botları (Chatbots): Müşteri hizmetleri, bilgi sağlama veya eğlence gibi amaçlarla insanlarla etkileşim kuran sanal asistanlar.
- Metin Özetleme: Uzun metinleri kısaltarak önemli bilgileri çıkarma.
- Duygu Analizi (Sentiment Analysis): Metinlerdeki duygusal tonu (olumlu, olumsuz, nötr) belirleme.
- Bilgi Çıkarımı: Metinlerden belirli bilgileri (isimler, tarihler, yerler vb.) otomatik olarak çıkarma.
- Ses Tanıma: Konuşmayı metne dönüştürme.
- Metin Sınıflandırma: Metinleri konularına veya türlerine göre otomatik olarak sınıflandırma.
- Spam Filtreleme: İstenmeyen e-postaları veya mesajları otomatik olarak filtreleme.
NLP'de Kullanılan Temel Teknikler:
- Makine Öğrenimi (ML): Algoritmaların verilerden öğrenerek dil modelleri oluşturmasını sağlar.
- Derin Öğrenme (DL): Sinir ağları kullanarak daha karmaşık dil modelleri oluşturmayı ve daha iyi sonuçlar elde etmeyi mümkün kılar.
- Tokenleştirme (Tokenization): Metni kelimelere veya parçalara ayırma.
- Kök Bulma (Stemming) ve Lemmatizasyon: Kelimeleri kök veya temel formlarına indirgeme.
- Cümle Ayrıştırma (Parsing): Cümlelerin gramatik yapısını analiz etme.
- Anlamsal Analiz (Semantic Analysis): Kelimelerin ve cümlelerin anlamlarını anlama.