nesih ne demek?

Nesih

Nesih, İslam hukukunda bir şer'i hükmün, daha sonra gelen bir şer'i delil ile kaldırılması veya değiştirilmesidir. Başka bir deyişle, Kur'an veya Sünnet'te yer alan bir hükmün, daha sonra inen bir ayet veya gelen bir hadis ile geçersiz kılınması veya sınırlandırılmasıdır.

Temel Kavramlar:

• Nâsih: Nesheden, yani hükmü kaldıran delil (ayet veya hadis).
• Mensûh: Neshedilen, yani hükmü kaldırılan delil (ayet veya hadis).

Nesihin Şartları:

Bir hükmün neshedilebilmesi için bazı şartların bulunması gerekir:

1. Hükmün Şer'î Olması: Nesih, sadece şer'î hükümlerde (yani Kur'an ve Sünnet'e dayalı hükümlerde) geçerlidir. Aklî veya tabiî hükümlerde nesih olmaz.
2. Nâsihin Daha Sonra Gelmesi: Nâsih olan delilin, mensûh olan delilden sonra gelmesi gerekir. Tarihsel olarak daha önce olan bir delil, daha sonra gelen bir delili neshedemez.
3. Nâsih ve Mensûhun Zıt Olması: Nâsih ve mensûh olan deliller arasında açık bir çelişki olması gerekir. Eğer iki delil arasında uzlaştırma imkanı varsa, neshe gidilmez.
4. Tevatür veya Âhâd Haberlerde Nesih: Tevatür derecesindeki haberler, âhâd haberleri neshedebilir. Ancak âhâd bir haber, tevatür bir haberi neshedemez.

Nesih Çeşitleri:

Nesih, farklı açılardan çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir:

• Lafzı ve Hükmü Neshedilen: Hem ayetin lafzı (kelimeleri) hem de hükmü kaldırılır. Kur'an'da bu türden örneklerin olduğu kabul edilmektedir.
• Lafzı Baki Kalıp Hükmü Neshedilen: Ayetin lafzı Kur'an'da kalmaya devam eder, ancak hükmü geçerli değildir.
• Hükmü Baki Kalıp Lafzı Neshedilen: Ayetin lafzı Kur'an'da bulunmaz, ancak hükmü geçerliliğini korur.

Nesihin Hikmeti:

Alimler, nesihin Allah'ın kullarına olan rahmetinin bir göstergesi olduğunu belirtirler. Çünkü Allah, kullarının değişen şartlarına ve ihtiyaçlarına göre hükümleri değiştirerek onlara kolaylık sağlamıştır.

Nesih Hakkındaki Tartışmalar:

Nesih konusu, İslam alimleri arasında farklı görüşlerin olduğu bir konudur. Bazı alimler, Kur'an'da nesih olmadığını savunurken, çoğunluk Kur'an'da nesihin varlığını kabul eder.

Bu bilgiler, nesih kavramı hakkında temel bir anlayış sağlamayı amaçlamaktadır. Daha derinlemesine bilgi edinmek için ilgili İslam hukuku kaynaklarına başvurulması tavsiye edilir.