neoplazma ne demek?
Neoplazma, vücutta normal hücre büyümesinin ve gelişiminin kontrolünü kaybetmiş olan anormal bir hücre kütlesidir. Başka bir deyişle, düzensiz hücre çoğalması anlamına gelir. Bu çoğalma, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir (metastaz yapabilir) veya yerel olarak kalabilir. Neoplazmalar iki ana kategoriye ayrılır:
1. Benign (İyi Huylulu):
- Özellikleri: Genellikle yavaş büyürler, çevre dokulara invazyon yapmazlar (yayılmazlar), metastaz yapmazlar ve genellikle sınırlıdırlar (kapsüle edilmişlerdir). Çevre dokulara baskı yapabilirler ancak dokuları istila etmezler.
- Risk: Genellikle yaşamı tehdit etmezler, ancak büyük boyutlara ulaşarak çevre organlara baskı yapabilir ve fonksiyon bozukluğuna neden olabilirler. Bazı benign tümörler malignleşme (kötü huylu hale gelme) riski taşır.
- Örnekler: Siğiller, lipomlar (yağ tümörleri), fibromlar (bağ dokusu tümörleri), adenomlar (bez tümörleri).
2. Malign (Kötü Huylulu):
- Özellikleri: Hızlı büyürler, çevre dokulara invazyon yaparlar (istila ederler), metastaz yaparlar (vücudun diğer bölgelerine yayılırlar) ve genellikle sınırları belirsizdir (kapsüle edilmemişlerdir). Kontrolsüz büyüme gösterirler ve vücudun normal fonksiyonlarını bozabilirler.
- Risk: Yaşamı tehdit ederler ve tedavi edilmezlerse ölüme neden olabilirler.
- Örnekler: Karsinomlar (epitel hücrelerinden kaynaklanan kanserler), sarkomlar (bağ dokusu, kas, kemik ve kıkırdak hücrelerinden kaynaklanan kanserler), lösemi (kan hücrelerindeki kanser), lenfoma (lenf sistemindeki kanser).
Neoplazmaların Teşhisi:
Neoplazmaların teşhisi çeşitli yöntemlerle yapılır:
- Fiziksel muayene: Doktor tarafından yapılan fiziksel muayene, şüpheli bir kitle veya anormallik tespit edebilir.
- Görüntüleme teknikleri: Röntgen, ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve PET taraması gibi görüntüleme teknikleri, tümörün boyutunu, yerini ve yayılımını belirlemeye yardımcı olur.
- **Biyo