narkoz ne demek?
Narkoz, cerrahi müdahaleler veya diğer tıbbi prosedürler sırasında ağrıyı, anıyı ve bilincin kaybını sağlamak için kullanılan kontrollü bir bilinç kaybı durumudur. Birden fazla ilaç ve teknik kullanılabildiği için, "narkoz" terimi aslında genel anesteziyi ifade eder. Genel anestezinin amacı, hasta için prosedür sırasında rahat ve güvenli bir ortam sağlamaktır.
Genel anestezi, genellikle aşağıdaki etkileri içerir:
- Bilinç kaybı: Hasta uyanık değildir ve çevresinin farkında değildir.
- Ağrı kesici etki (analjezi): Hasta hiçbir acı hissetmez.
- Kas gevşemesi (relaksasyon): Cerrahi müdahale için gerekli olan kas gevşemesi sağlanır.
- Reflekslerin baskılanması: Örneğin, öksürme ve kusma refleksleri bastırılır.
Narkozun (genel anestezinin) çeşitleri şunlardır:
- İnhalasyon Anestezisi: Gaz halindeki anestezik ilaçlar, maske veya trakeal tüp aracılığıyla akciğerlere verilir. (örneğin; Sevofluran, Desfluran, İzofluran)
- İntravenöz Anestezi: Anestezik ilaçlar damar yoluyla verilir. (örneğin; Propofol, Ketamin)
- Bölgesel Anestezi: Vücudun belirli bir bölgesinin duyusunu bloke eder. Genellikle ameliyat edilen bölgeye uygulanır ve hasta uyanık kalır. (örneğin; epidural anestezi, spinal anestezi)
- Sedasyon: Hasta uyanık kalır ancak rahatlatıcı ilaçlar verilir, anksiyete azalır ve ağrı hissi hafifler.
Narkozun riskleri vardır, bunlar şunlardır:
- Solunum sorunları: Anestezik ilaçlar solunum sistemini etkileyebilir.
- Kalp problemleri: Kalp atış hızında ve ritminde değişiklikler olabilir.
- Alerjik reaksiyonlar: Anestezik ilaçlara alerjik reaksiyon gelişebilir.
- Kanama: Bazı anestezik ilaçlar kanama riskini artırabilir.
- Bulantı ve kusma: Ameliyat sonrası yaygın bir yan etkidir.
- Kognitif fonksiyonlarda geçici bozulma: Bellek ve konsantrasyonda geçici zorluklar yaşanabilir.
- Malign hipertermi: Nadir görülen, ancak yaşamı tehdit eden bir durumdur.
Narkoz öncesi, sırasında ve sonrası süreçler:
- Preoperatif Değerlendirme: Hastanın sağlık durumu detaylı olarak değerlendirilir.
- Anestezi İlaçlarının Seçimi: Hastanın özelliklerine göre uygun anestezik ilaçlar seçilir.
- Ameliyat Sırasında İzlem: Hasta yakından izlenir ve gerektiğinde anestezi düzeyi ayarlanır.
- Postoperatif Bakım: Ameliyat sonrası hasta, ağrı yönetimi, solunum desteği ve diğer gerekli bakım hizmetleri alır.
Önemli Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır ve tıbbi tavsiye niteliğinde değildir. Narkoz ile ilgili her türlü sorunuz için mutlaka bir anestezi uzmanına danışmalısınız. Anestezi, karmaşık bir işlemdir ve güvenli bir şekilde uygulanması için uzmanlık gerektirir.