naib ne demek?

Naib

Naib, İslam hukukunda bir kimsenin yerine geçerek onun adına işlem yapma yetkisine sahip olan kişidir. Genellikle bir yöneticinin, kadının veya başka bir yetkilinin geçici olarak görevini yerine getiren vekalet alan kişiyi ifade eder.

Naiblik, farklı alanlarda görülebilir:

• Yönetimde Naiblik: Bir devlet yöneticisinin (örneğin, padişah, vali) çeşitli sebeplerle (hastalık, seyahat vb.) görevini geçici olarak yerine getirememesi durumunda, onun yerine vekalet eden kişiye naib denir. Bu kişi, yöneticinin yetkilerini belirli sınırlar içerisinde kullanır.
• Kadılıkta Naiblik: Kadıların, izinli veya görevli oldukları zamanlarda yerlerine bakan kişilere naib denir. Bu kişiler, kadının yetkilerini kullanarak hukuki işlemleri yürütürler. (Kadı)
• Hacda Naiblik (Niyabet): Hacca gitmeye engel olan (yaşlılık, hastalık vb.) kişiler adına, başka birinin hac ibadetini yapmasına niyabet denir. Bu durumda, hacı adayının yerine hac yapan kişiye naib denir.
• Vakıflarda Naiblik: Vakıfların yönetiminde, mütevelli heyeti adına belirli işleri yürütmekle görevlendirilen kişilere naib denir.

Naibliğin temel amacı, işlerin aksamadan yürütülmesini sağlamaktır. Naib, vekalet aldığı kişinin yetkilerini kullanırken, onun adına hareket eder ve yaptığı işlemlerden sorumludur. Naibliğin süresi ve yetki alanı, vekalet verenin belirlediği sınırlar içerisinde geçerlidir.