Meteor (gök taşı veya meteorit), bir gezegenin veya doğal uydunun yüzeyine ulaşmak için atmosferden geçiş yapan nispeten küçük ve katı bir enkaz kalıntısıdır. Bu kalıntı; kuyruklu yıldız, asteroit veya meteoroid kaynaklı olabilir. Bu cisimler atmosfere girdiği andan itibaren sürtünme, basınç ve diğer kimyasal etkileşimlerin de sonucu olarak ısınmaya ve sonrasında bu ısıyı yaymaya başlar. Böylece meteor veya ateştopu denilen parlak bir iz oluştururlar (kayan yıldız olarak da adlandırılır). Astronomlar en parlak olanlara bolit derler. Gök taşlarının atmosferi aşıp da bıraktığı etkiler kendi aralarında çok çeşitlidir. Jeologlara göre, bolitler krater oluşturabilecek büyüklükte meteoritlerdir. Dünya atmosferine ortalama olarak yılda birkaç bin gök taşı girer. Ancak bunların beş yüz kadarı buharlaşmadan, yere gök taşı olarak düşer.
Gök taşları, Dünya atmosferine saniyede 11–72 km arasında değişen bir hızla girerler. Sürtünmeden meydana gelen ısıdan dolayı büyük bir kısmı eriyerek toz parçacıkları halinde yeryüzüne inebilir. Büyük gök taşları atmosferde gözlenebilir. Düzenli olarak her sene gerçekleşen meteor yağmurları bulunmaktadır. Bu yağmurlardan en çok bilineni ise Perseid yağmurudur.
Gözlendiği sırada atmosfere ve Dünya'ya çarpmayı teğet geçen gök taşlarına meteor kayması denir. Diğer hepsi meteorit bulguları olarak bilinir. Nisan 2016 itibarı ile, dünyada kayıtlara geçmiş 1140 kayma gerçekleşmiştir.1 38,660'dan fazla iyi belgelenmiş meteorit bulgusu olmuştur.2
Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir: taşlı gök taşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; demir gök taşları daha çok metalik demir-nikel alaşımından meydana gelir; ve taşlı-demir gök taşları hem metal hem de kaya materyali içerir. Modern sınıflandırmalar, gök taşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayırmaktadır: 2 mm'den küçük olan gök taşları mikrometeor olarak adlandırılır. Dünya dışı gök taşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay'da veya Mars'ta bulunurlar.34
Resim:Morasko krater zima.jpg|Morasko adlı gök taşının açmış olduğu krater Resim:Barringer Meteor Crater, Arizona.jpg|Arizona çöllerinin kuzeyindeki, Barringer meteor krateri Resim:Barringer Crater USGS.jpg|Arizona'daki Barringer krateri, çarpma () yoluyla meydana geldiği ispat edilen ilk kraterdir.5 Resim:Hoba meteorite (15682150765).jpg|Dünya'da tek parça kalmış en büyük6 meteorid olan Hoba
Orijinal kaynak: meteor. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Meteoritical Bulletin Database. Lpi.usra.edu (1 January 2011). ↩
McSween Jr., Harry Y. (1976). "A new type of chondritic meteorite found in lunar soil". Earth and Planetary Science Letters. 31 (2): 193–199. Bibcode:1976E&PSL..31..193M. doi:10.1016/0012-821X(76)90211-9. ↩
Rubin, Alan E. (1997). "The Hadley Rille enstatite chondrite and its agglutinate-like rim: Impact melting during accretion to the Moon". Meteoritics & Planetary Science. 32 (1): 135–141. Bibcode:1997M&PS...32..135R. doi:10.1111/j.1945-5100.1997.tb01248.x. ↩
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page