metadata ne demek?
Metadata Nedir?
Metadata, "veri hakkında veri" anlamına gelir. Başka bir deyişle, bir verinin ne hakkında olduğunu, nasıl oluşturulduğunu, ne zaman oluşturulduğunu, kime ait olduğunu ve nasıl kullanılacağını açıklayan bilgilerdir. Metadata, verinin kendisi değildir; ancak veriyi anlamlandırmak, organize etmek, bulmak ve yönetmek için kritik öneme sahiptir.
Metadata'nın Önemi:
- Veri Keşfi ve Erişimi: Metadata, büyük veri kümelerinde belirli bilgilere ulaşmayı kolaylaştırır. Örneğin, bir görselin metadata'sı, görselin nerede çekildiğini, hangi cihazla çekildiğini ve hangi anahtar kelimelerle etiketlendiğini göstererek, görselin daha hızlı bulunmasını sağlar.
- Veri Yönetimi: Metadata, verilerin sınıflandırılması, arşivlenmesi, yedeklenmesi ve silinmesi gibi süreçleri kolaylaştırır. Veri yaşam döngüsünü yönetmek için gerekli bilgileri sağlar.
- Veri Kalitesi: Metadata, verinin doğruluğu, tutarlılığı ve eksiksizliği hakkında bilgi sağlayarak veri kalitesinin değerlendirilmesine yardımcı olur.
- Uyumluluk ve Yasal Gereksinimler: Metadata, verinin hangi yasal düzenlemelere tabi olduğunu göstererek, veri uyumluluğunu sağlar. Örneğin, kişisel verilerin işlenmesiyle ilgili metadata, KVKK gibi yasal gerekliliklere uyumu kolaylaştırır.
- Veri Birlikte Çalışabilirliği: Metadata, farklı sistemler ve uygulamalar arasında veri alışverişini kolaylaştırır. Ortak metadata standartları, verilerin farklı platformlarda doğru şekilde yorumlanmasını sağlar.
Metadata Türleri:
- Açıklayıcı Metadata: Verinin içeriğini, konusunu ve amacını tanımlar. Örneğin, bir kitabın başlığı, yazarı, özeti ve anahtar kelimeleri.
- Yapısal Metadata: Verinin nasıl organize edildiğini ve hangi formatta olduğunu tanımlar. Örneğin, bir veritabanı tablosunun sütunları ve veri tipleri.
- Yönetimsel Metadata: Verinin haklarını, erişimini, saklama süresini ve versiyonlarını tanımlar. Örneğin, bir dosyanın oluşturulma tarihi, sahibi ve erişim izinleri.
- Teknik Metadata: Verinin teknik özelliklerini ve nasıl işleneceğini tanımlar. Örneğin, bir video dosyasının çözünürlüğü, kare hızı ve kodek bilgileri.
- Koruma Metadata: Verinin gizliliğini ve bütünlüğünü sağlamak için kullanılan bilgileri içerir.
Metadata Örnekleri:
- Fotoğraf: Çekildiği tarih, konum, cihaz, çözünürlük, ISO değeri, diyafram açıklığı
- Web Sayfası: Başlık, açıklama, anahtar kelimeler, yazar, yayınlanma tarihi
- Müzik Dosyası: Sanatçı, albüm, şarkı adı, tür, yıl
- Belge: Yazar, oluşturulma tarihi, değiştirilme tarihi, konu, anahtar kelimeler
İlgili Kavramlar: