meryem ne demek?

Meryem (; , Mariam; , María; MÖ 18MS 30/33), Nasıralı İsa'nın annesi olan Yahudi kadındır. Yeni Ahit'te ve Kur'an'da önemli ve kutsal kişilerden biridir. Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anılır. Meryem İsa'ya hamile iken Yusuf ile evlendi. İsa, mensubu olduğu Yahudi toplumunda Yusuf'un oğlu İsa olarak anılırdı.¹

Meryem'in, çocuk yapmış olmasına rağmen ebedi bakireliği gibi inanılan birçok sıfatının Artemis veya Isis gibi evlenip çocuk yapan ama bekaretini kaybetmeyen mitolojik tanrıça modellerinden Hristiyanlığa aktarılan inanışlar olduğu üzerinde durulan konulardandır.²³⁴

Hristiyanlık'ta

Yeni Ahit Meryem'in ailesi ve erken dönem hayatı için çok az şey söyler. 2. yüzyıl Yakup İncili (apokrif) yazarı onun anne-babasını Yehoiakim ve Anne (Hanne) olarak tanımlar.⁵

Meryem annesi tarafından daha doğmadan erkek olacağı varsayımı ile Süleyman Mabedi'ne adanmıştı. Meryem'in bugünkü İsrail topraklarında yaşadığı, Beytüllahim'de babasız olarak İsa'yı dünyaya getirdiğine inanılır.⁶⁷⁸

Bazı Hristiyanların inanışına göre Meryem'in son yıllarını geçirdiği yerlerden olan Efes ve Meryem Ana Evi günümüzde Selçuk ilçesi sınırları içerisindedir.⁹

Hristiyan dünyasında Meryem'in kilise hayatındaki konumu mezhepsel olarak bazı bölünmelere yol açmıştır. Katolik Kilisesi, Meryem'in bekâretinin ölene kadar muhafaza edildiğine ve öldüğünde bedeniyle beraber cennete çekildiğine inanmaktadır, Protestanlar ise Günahsız Doğum{{'}}a inanmakla beraber, Meryem'in ebedi bekâretini ve göğe çıkışını incilsel bir dayanağı bulunmadığı gerekçesi ile reddederler.¹⁰ Yeni Ahit'in muhtelif bölümlerinde İsa'nın 4 adet erkek kardeşinin isimlerinden açıkça bahsedilmesine karşın bu ayetlerde geçen kardeş sözcüğünün bugünkü anlamda kardeş olarak değil, o zamanlardaki kuzen sözcüğünün eksikliğinden dolayı, kuzen gibi yakın akrabaları tanımladığı yorumları yapılmaktadır.¹¹ Yeni Ahit'te Meryem hakkında en çok bilgi verilen bölüm, Luka İncili'dir.¹²

Hristiyanlar tarafından Meryem "Kutsal "Anne" olarak görülür.¹³

İslam'da

Meryem konusunun Kur'an'da birçok kez bahsi geçmesinin ötesinde Kur'an'da adı doğrudan telaffuz edilen tek kadın Meryem'dir. 19. surenin adı Meryem Suresi olarak adlandırılır ve Meryem'in babası olarak anılan İmran, bir başka surenin (Al-i İmran) isim kaynağıdır. Kur'an'da Meryem'den bahseden ayetler şunlardır: Al-i İmran Suresi 3:35-37, 42-47, 59, Nisa Suresi 4: 156-158, Maide Suresi 5:75, Meryem Suresi 19: 16-34, Mü'minun Suresi 23:50, Tahrim Suresi 66:12, Enbiya Suresi 21:91

Kur'an'a göre, Meryem, İmran'ın kızı (Al-i İmran 33-42) ve Harun'un kız kardeşidir (Meryem Suresi:28).¹⁴

Meryem'in İslam'da çok önemli bir konumu olduğunu belirten pek çok ayet bulunmaktadır:'an 19:21'de İsa için kullanılan ve mucize, işaret anlamlarına gelen Ayet terimi¹⁵ Kur'an 23:50'de Meryem için de yinelenmiş İsa ve Meryem Allah'ın rahmetinin bir simgesi olarak sunulmuştur. Ayrıca "berrak çeşmeler" veya "akarsular" anlamındaki sözcükle cennet, huzur kavramlarıyla bağlantılı olarak manevî arınmışlık simgelenmektedir¹⁶.

Meryem'e babasız bir çocuk olan İsa'yı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir.¹⁷ Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir.¹⁸¹⁹ İsa'nın bir babası olmadığından Meryem utanç içindedir. Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler. Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasına döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır. Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir. Bebek İsa konuşarak Allah'ın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler. (Meryem Suresi, 19:16-34)²⁰ Bu bilgiler, İsa'nın konuşması dışında, Allah'ın meleğinin Yusuf'a bu konuda konuştuğu Luka İncili ile benzerlik göstermektedir.²¹

Al-i İmran suresinde ayrıca Meryem'in, Yahya'nın babası olan Zekeriya peygamberin gözetiminde büyüdüğü anlatılır.

Kimlik tartışmaları

Meryem'in aile yapısı konusunda İslam ve Hristiyan kaynakları arasında açıkça bir çelişki bulunmaktadır. Iraklı alim ve Kur'an tercümanı N.J.Dawood Âl-i İmrân Suresinde İmran-Meryem ilişkisini Yahudi-Hristiyan teolojisinin karmaşık bir aktarımı (zaman ve kişilerin karıştırılmış olduğu) şeklinde değerlendirmiştir.²²²³ Meryemlerin isim benzerliğinden başka, zaman ve mekân bakımından bir yakınlıkları söz konusu değildir.²⁴

İslam'ın erken dönemini kapsayan yüzyıllarda Müslümanlar arasında Yahudi-Hristiyan geleneği ile ilgili karakterlerin isim, kimlik ve jenealoji bilgilerinin çok iyi ve aslına uygun şekilde bilinerek ifade edildiği söylenemez. Konu ile ilgili kişi ve yer isimleri ayrıntılı bilgilere Kur'an'da rastlanılmamaktadır.²⁵ İslam dünyasında bu bilgiler yine Hristiyan/Yahudi Apokrif geleneğinden gelen rivayetlerle şekillenir. Ayrıca tefsirler ve rivayetler yazarının hayal ürünü olan süslemeler ve tutarsızlıklarla doludurlar.²⁶

Kurgusal olduğu iddiaları

Bazı yazarlara göre Meryem diğer bazı dini kişilikler gibi kurgusal bir kişiliktir. Buna göre İmparator Konstantin tarafından toplanan Birinci İznik Konsili'nde tanrıça İsis'in metamorfozu (yeni yorumlarla yeniden yaratılması) ile Meryem yaratılmıştır.²⁷²⁸

Örneğin hiçbir erkekle ilişkisi olmayan "kutsal bir bakire"nin doğum yapması figürü Budizm, Zerdüştizm²⁹ ve Katolik Hristiyanlığın ortak figürlerindendir.³⁰³¹

Ayrıca bakınız

• Miryam
• Beşaret
• İsa
• Hanne

Kaynakça

Konuyla ilgili yayınlar

• Kur'an, çev. Hüseyin Atay, Yurt Yayıncılık, İstanbul, 1998
• Nevzat Yüksel, Konularına Göre Kur'an-ı Kerim Fihristi, Bayrak Yayınları, İstanbul, 1995

Orijinal kaynak: meryem. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Luka İncili 4:22; Yuhanna İncili 1:45; 6:42 ↩

2. ↩
3. ↩
4. ↩

5. Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004 ISBN 1-57607-355-6 page 54 ↩

6. , access date 18 April 2015 ↩

7. J.D. McAuliffe, Chosen of all women ↩

8. J.-M. Abd-el-Jalil, Marie et l'Islam, Paris 1950 ↩

9. ↩

10. "Mary", A Dictionary of First Names by Patrick Hanks, Kate Hardcastle and Flavia Hodges (27 July 2006). Oxford University Press. . ↩

11. ↩

12. Jestice, Phyllis G. Holy people of the world: a cross-cultural encyclopedia, Volume 3. 2004 page 558 Sayyidana Maryam ↩

13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩

18. M'Corry, John StewartTheotokos: Or, the Divine Maternity. 2009 page 10 ↩

19. The Christian theology reader by Alister E. McGrath 2006 page 273 ↩

20. ↩

21. What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J. McNally page 128 ↩

22. ↩
23. ↩

24. What Every Catholic Should Know about Mary by Terrence J. McNally s. 128 ↩

25. Ann Ball, 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices page 525 ↩

26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩

30. Ann Ball, 2003 Encyclopedia of Catholic Devotions and Practices page 515 ↩

31. Candice Lee Goucher, 2007 World history: journeys from past to present page 102 ↩

Kategoriler