maturidi ne demek?

Maturidi, tam adıyla Ebu Mansur el-Maturidi (ö. 944), İslam düşüncesinin önemli isimlerinden biridir. Orta Asya'da, Semerkant'ta doğmuş ve yaşamış bir İslam alimidir. Ehl-i sünnet ve'l-cemaat mezhebinin önemli temsilcilerinden sayılır ve özellikle kelam ilminde (İslam teolojisi) yaptığı çalışmalarla tanınır. Hanefi fıkıh mezhebinin kurucusu İmam Ebu Hanife'nin görüşlerine yakın durur, ancak fıkıh yerine kelam alanında uzmanlaşmıştır.

Maturidi'nin en önemli katkısı, Ehl-i sünnet anlayışına uygun bir kelam sistemi kurmasıdır. Özellikle Mutezile mezhebinin bazı görüşlerine karşı çıkmış ve Ehl-i sünnet'in akli ve nakli delillere dayalı bir teolojik çerçeve oluşturmasına büyük ölçüde katkıda bulunmuştur. Aşağıdaki konularda önemli görüşler ortaya koymuştur:

• Allah'ın sıfatları: Maturidi, Allah'ın sıfatlarının zatına müteşabihe (benzer) olduğunu kabul etmiş, fakat bunların nasıl olduğunu bilmenin insan aklının ötesinde olduğunu savunmuştur. Bu yaklaşım, Allah'ın sıfatlarının yaratıkların sıfatlarına benzetilmesi görüşünü reddeder.

• Allah'ın iradesi ve kader: Maturidi, Allah'ın iradesinin her şeye galip olduğunu savunurken, insanın özgür iradesini de kabul etmiştir. Bu, kader tartışmalarında orta yolu temsil eden bir görüştür.

• Kur'an'ın yaratılışı: Maturidi, Kur'an'ın yaratılmış olduğunu savunmuş, ancak bu görüşün Kur'an'ın ilahi kelam olduğu gerçeğiyle çelişmediğini ileri sürmüştür. Bu konudaki görüşü, diğer kelamcıların görüşleriyle farklılık göstermektedir.

• İmanın şartları: Maturidi, imanın kalpteki tasdik ve dil ile ikrar olmak üzere iki ana unsurdan oluştuğunu savunmuştur.

Maturidi'nin eserleri, özellikle "Kitabü't-Te'vilat" (Tefsir kitabı), "Kitabü'l-Usul" (İlmi usul kitabı), ve "El-Cevabu li-men seele an'l-Hükümi" (Hükümler hakkında soranlara cevap) önemlidir. Bu eserler, İslam düşüncesinin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır ve günümüzde hala incelenmektedir. Ancak, eserlerinin bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.

Özetle, Maturidi, Ehl-i sünnet kelamının önemli bir figürüdür. Akıl ve nakil delillerini birleştirerek ortaya koyduğu teolojik sistemi, İslam düşüncesinde önemli bir etki bırakmış ve günümüzde de birçok Müslümanın inanç sistemini etkilemeye devam etmektedir.