maturidi ne demek?

Maturidi

Maturidi (ö. 944), İslam dünyasının önemli bir kelam alimi ve Ehl-i Sünnet itikadının iki ana ekolünden biri olan Maturidilik'in kurucusudur. Tam adı Ebu Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmud el-Maturidi es-Semerkandi'dir. Semerkant'ın Maturid köyünde doğmuştur.

Maturidi, İslam inanç esaslarını akli ve nakli delillerle savunmuş, özellikle Mu'tezile gibi akılcı ekollerin görüşlerine karşı çıkmıştır. Onun kelam anlayışı, aklı ve vahyi dengeli bir şekilde kullanmayı esas alır.

Önemli Görüşleri:

• Akıl ve Vahiy: Maturidi, aklın dini bilgiye ulaşmada önemli bir araç olduğunu kabul eder. Ancak, aklın sınırlarını aşan ve vahyin bildirdiği gaybi konularda vahyin rehberliğine ihtiyaç duyulduğunu savunur.
• İman: Maturidi'ye göre iman, kalbin tasdiki ve dilin ikrarından ibarettir. Amel, imanın bir parçası değildir, ancak imanın kemaline işaret eder.
• İrade Özgürlüğü (Kader): Maturidi, insanın fiillerinde özgür iradeye sahip olduğunu savunur. İnsan, fiillerini seçme ve gerçekleştirme gücüne sahiptir. Ancak, Allah'ın her şeyi önceden bilmesi (ilim sıfatı), insanın irade özgürlüğünü ortadan kaldırmaz. Bu konu, Maturidi kelamında önemli bir yer tutar ve "kesb" kavramıyla açıklanır. İnsan, fiilini yaratmaz (yaratma Allah'a aittir), fakat fiili kazanır (kesb).
• Allah'ın Sıfatları: Maturidi, Allah'ın zati ve subuti sıfatlarını kabul eder. Ancak, bu sıfatların mahlukatın sıfatlarına benzemediğini vurgular (tenzih ilkesi).
• Kur'an: Maturidi, Kur'an'ın Allah kelamı olduğunu ve yaratılmış olmadığını savunur.

Maturidi'nin eserleri arasında "Kitab'ut-Tevhid" en önemlilerindendir. Bu eser, Maturidi'nin kelam anlayışını ve temel görüşlerini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır. Maturidi'nin fikirleri, özellikle Orta Asya, Türkiye ve Balkanlar gibi bölgelerde yaygınlaşmış ve Hanefi mezhebi mensupları arasında kabul görmüştür.