marksist ne demek?

Marksizm, Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından geliştirilen, toplumun, ekonominin ve tarihin bilimsel bir analizini yapmayı amaçlayan bir dünya görüşüdür. Temelinde, diyalektik materyalizm anlayışı yatar. Bu anlayışa göre, dünya sürekli bir değişim ve gelişim içindedir ve bu değişimlerin temelinde maddi koşullar yer alır.

Marksizm'in temel kavramları şunlardır:

• Sınıf mücadelesi: Toplumların temel dinamiği, farklı sınıfların (burjuvazi ve proletarya gibi) çıkarları arasındaki çatışmadır.
• Kapitalizm: Üretim araçlarının özel mülkiyete dayalı olduğu, kar amacı güden ekonomik sistemdir. Marksizm'e göre kapitalizm, kendi iç çelişkileri nedeniyle yıkılmaya mahkumdur.
• Artı değer: İşçinin, kendi geçimini sağlamak için harcadığı emekten daha fazla değer üretmesi ve bu fazlanın kapitalist tarafından gasp edilmesi durumudur.
• Proletarya: Üretim araçlarına sahip olmayan, geçimini sağlamak için emek gücünü satmak zorunda olan işçi sınıfıdır. Marksizm'e göre proletarya, kapitalizmi yıkacak ve sosyalizmi kuracak devrimci güçtür.
• Devrim: Mevcut toplumsal düzenin köklü bir şekilde değiştirilmesi sürecidir. Marksizm, kapitalizmin ancak bir proleter devrimiyle aşılabileceğini savunur.
• Sosyalizm: Üretim araçlarının toplumsal mülkiyete dayalı olduğu, sınıfsız, sömürüsüz bir toplum düzenidir. Sosyalizm, komünizme geçiş aşaması olarak görülür.
• Komünizm: Devletin ortadan kalktığı, herkesin ihtiyaçlarına göre tükettiği, sınıfsız ve sömürüsüz bir toplum düzenidir.

Marksizm, 20. yüzyılda birçok ülkenin siyasi ve ekonomik sistemini etkilemiş, çeşitli Marksist akımlar ve yorumlar ortaya çıkmıştır. Günümüzde de, kapitalizmin eleştirisi ve alternatif bir toplum arayışı bağlamında önemini korumaktadır.