maniheizm ne demek?

Maniheizm

Maniheizm, 3. yüzyılda İranlı peygamber Mani tarafından kurulmuş, düalist bir din ve felsefi sistemdir. Maniheizm, Zerdüştlük, Hıristiyanlık ve Budizm'den unsurlar içererek, evrensel bir din olma iddiası taşımıştır. Mani, kendisini Zerdüşt, Buda ve İsa gibi peygamberlerin halefi olarak görmüştür.

Temel İnançlar:

• Düalizm: Maniheizm'in temelinde, iyi ile kötü, ışık ile karanlık, ruh ile madde arasındaki sürekli bir mücadele yer alır. Evren, bu iki zıt gücün etkileşimi sonucu oluşmuştur. İyi prensip, ruhani ve ışık dolu bir alemi temsil ederken, kötü prensip, maddi ve karanlık bir alemi temsil eder.
• Yaratılış Miti: Maniheist yaratılış mitine göre, karanlık prensiplerin ışık alemine saldırması sonucu, ışık unsurları maddeye karışmıştır. İnsan, bu karışımın bir ürünüdür ve ruhu, ışık unsurlarını taşır.
• Kurtuluş: Maniheizm'de kurtuluş, ruhun maddeye bağımlılığından kurtularak, ışık alemine geri dönmesiyle mümkündür. Bu, bilgi (gnosis), ahlaki davranış ve belirli ritüeller yoluyla sağlanır.
• Peygamberler: Mani, kendisinden önce gelen Zerdüşt, Buda ve İsa gibi peygamberleri kabul eder, ancak kendi öğretisinin, onların öğretilerinin tamamlanmış ve mükemmelleştirilmiş hali olduğunu savunur.

Temel Uygulamalar:

• Seçilmişler ve Dinleyiciler: Maniheizm'de, toplum iki ana gruba ayrılır: Seçilmişler (Electi) ve Dinleyiciler (Auditores). Seçilmişler, daha katı bir yaşam tarzı benimser ve kurtuluşa ulaşmak için tüm enerjilerini harcarken, Dinleyiciler, Seçilmişleri destekleyerek ve onların öğretilerini izleyerek kurtuluşa yaklaşmaya çalışır.
• Beş Emir: Maniheistler, şiddetten kaçınma, yalandan kaçınma, cimrilikten kaçınma, cinsel ilişkiden kaçınma ve et yemeden kaçınma gibi beş temel emre uymakla yükümlüdürler.
• Ritüeller: Maniheizm'de dualar, oruçlar ve törenler gibi çeşitli ritüeller bulunur. Bu ritüeller, ruhu arındırmaya ve ışık unsurlarını serbest bırakmaya yardımcı olur.

Yayılması ve Yok Oluşu:

Maniheizm, kısa sürede geniş bir coğrafyaya yayılmış ve Roma İmparatorluğu'ndan Çin'e kadar birçok farklı kültürde taraftar bulmuştur. Ancak, Hıristiyanlık ve İslam gibi diğer dinlerin yükselişiyle birlikte, Maniheizm giderek zayıflamış ve Orta Çağ'ın sonlarına doğru tamamen ortadan kalkmıştır. Günümüzde, Maniheizm'in öğretileri, Maniheist metinlerin bulunması ve incelenmesi sayesinde yeniden ilgi görmektedir.

Kategoriler