magma ne demek?

Magma

Magma, Dünya'nın veya diğer karasal gezegenlerin iç kısımlarında bulunan, erimiş veya kısmen erimiş kayalardan, uçucu gazlardan ve kristallerden oluşan sıcak, yoğun bir karışımdır.

Oluşumu ve İçeriği

Magma, genellikle yer kabuğunun altında veya üst mantoda, yüksek sıcaklık ve basınç koşulları altında oluşur. Oluşumunda etkili olan faktörler şunlardır:

• Sıcaklık: Kayaların erime noktasına ulaşması için yeterli sıcaklık gereklidir. Bu sıcaklık, derinlik ve jeotermal gradyana bağlı olarak değişir.
• Basınç: Yüksek basınç, erime noktasını yükseltir. Basınçtaki azalma, kayaların erimesini kolaylaştırır.
• Su İçeriği: Su, kayaların erime noktasını düşürür. Bu nedenle, su içeriği yüksek olan bölgelerde magma oluşumu daha kolaydır.

Magma'nın bileşimi, köken aldığı kayanın türüne ve erime süreçlerine bağlı olarak değişir. Genellikle silikat mineralleri (örneğin, feldspatlar, piroksenler, olivin), volkanik gazlar (örneğin, su buharı, karbondioksit, sülfür dioksit) ve kristaller içerir.

Türleri

Magma, kimyasal bileşimine, sıcaklığına ve viskozitesine göre farklı türlere ayrılabilir. Yaygın magma türleri şunlardır:

• Bazaltik Magma: Düşük silika içeriğine sahip, akışkan bir magmadır. Genellikle okyanus tabanlarında ve sıcak noktalarda bulunur.
• Andezitik Magma: Orta derecede silika içeriğine sahip, viskoz bir magmadır. Genellikle kıta kenarlarında ve volkanik yaylarda bulunur.
• Riyolitik Magma: Yüksek silika içeriğine sahip, çok viskoz bir magmadır. Genellikle kıta içlerinde bulunur ve patlayıcı volkanik patlamalara neden olabilir.

Yükselmesi ve Katılaşması

Magma, yoğunluğunun daha düşük olması nedeniyle çevresindeki kayalara göre yükselme eğilimindedir. Yükselirken, yer kabuğunda çatlaklar ve zayıf noktalar bulursa yüzeye ulaşabilir ve lav olarak akar. Yüzeye ulaşamayan magma, yer kabuğunun içinde soğuyarak katılaşır ve derinlik kayaçlarını oluşturur.

Önemi

Magma, Dünya'nın jeolojik süreçlerinde önemli bir rol oynar.

• Volkanizma: Magma'nın yüzeye ulaşması, volkanik patlamalara neden olur. Volkanlar, yeni kara parçalarının oluşumunda ve atmosferin kimyasal bileşiminin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
• Yer Isısı: Magma, yer kabuğunun ısınmasına katkıda bulunur. Jeotermal enerji kaynakları, magma'nın ısıttığı yer altı sularından elde edilir.
• Maden Yatakları: Magma, soğuyarak katılaşırken değerli minerallerin ve metallerin birikmesine neden olabilir. Bakır, altın, gümüş gibi birçok maden yatağı, magmatik süreçlerle oluşmuştur.

İlgili Kavramlar

• Volkan
• Lav
• Tektonik%20Levha
• Yer%20Kabuğu
• Manto
• Jeotermal%20Enerji