kuduz ne demek?

Kuduz Hakkında Bilgiler

Kuduz, Rhabdoviridae ailesine ait bir virüsün neden olduğu, merkezi sinir sistemini etkileyen ölümcül bir hastalıktır. Genellikle enfekte hayvanların (özellikle köpek, kedi, yarasa, tilki gibi memelilerin) ısırığı veya tırmalaması yoluyla bulaşır. Virüs, sinirler yoluyla beyne ilerler ve burada ciddi hasara yol açar.

Bulaşma Yolları:

Enfekte hayvan ısırığı: Kuduzun en yaygın bulaşma şeklidir.
Enfekte hayvan tırmalaması: Virüsün tükürük yoluyla tırmalama sonucu açık yaraya bulaşmasıyla gerçekleşebilir.
Mukozal temas: Nadiren, enfekte hayvanın tükürüğünün göz, ağız veya burun gibi mukozal bölgelere temasıyla bulaşabilir.
Organ Nakli: Çok nadir vakalarda, kuduzlu bir donörden organ nakli yapılmasıyla bulaşma görülebilir.

Belirtiler:

Kuduzun belirtileri, enfeksiyondan sonraki inkübasyon süresinin ardından ortaya çıkar. Bu süre genellikle haftalar veya aylar sürebilir, ancak bazen daha kısa veya daha uzun olabilir. Belirtiler şunları içerebilir:

Başlangıç belirtileri:
- Halsizlik
- Ateş
- Baş ağrısı
- Isırık yerinde kaşıntı veya ağrı
Nörolojik belirtiler:
- Ajitasyon
- Konfüzyon
- Halüsinasyonlar
- Hidrofobi (su korkusu)
- Aerofobi (hava akımından korkma)
- Felç
- Nöbetler
- Koma

Teşhis:

Kuduzun teşhisi, genellikle klinik belirtiler ve hayvanla temas öyküsü temel alınarak konur. Kesin teşhis için aşağıdaki testler kullanılabilir:

Direkt Floresan Antikor Testi (DFA): Beyin dokusunda virüsün varlığını tespit eder.
Tükürük ve ensefaloserebral sıvı (BOS) testleri: Virüsün antijenleri veya RNA'sı tespit edilebilir.

Tedavi:

Kuduz, belirtiler ortaya çıktıktan sonra neredeyse %100 ölümcüldür. Bu nedenle, kuduz şüphesi olan kişilerde derhal tedaviye başlanması çok önemlidir. Tedavi şunları içerir:

Yara temizliği: Isırık veya tırmalama yeri sabun ve su ile iyice yıkanmalıdır.
Kuduz aşısı: Virüse karşı bağışıklık geliştirmek için aşı uygulanır.
Kuduz immünglobulin (RIG): Virüsü nötralize etmek için ısırık veya tırmalama yerine ve kas içine uygulanır.

Önleme:

Kuduzdan korunmanın en etkili yolu, aşılamadır. Evcil hayvanların düzenli olarak aşılanması ve vahşi hayvanlarla temastan kaçınılması önemlidir.